Nghệ An: Những người dân cả thập kỷ "mắc kẹt" trong chính nhà mình!

Bất an chờ… nhà sập

Căn nhà xây dựng 35 năm nay là nơi trú ngụ của 3 thế hệ trong gia đình ông Nguyễn Kế Thọ (xóm 4, xã Nghi Xá, Nghi Lộc, Nghệ An). Tường bao cũ kỹ, mái ngói dột nát, hư hỏng. Năm 2019, sau 1 cơn bão, căn nhà rệu rã tựa hồ có thể đổ sập xuống bất cứ lúc nào. Ông Thọ đành lấy mấy cây tre chằng chống ngôi nhà. Nhà chật, lại vướng mấy cây tre chống nên sinh hoạt vốn đã khó nay càng bất tiện hơn.

Căn nhà 35 năm tuổi rệu rã, ông Thọ phải dùng cây tre chằng chống.

Cực chẳng đã, ông Thọ phải làm đơn lên xã xin xây nhà mới với cam kết, sau này thực hiện di dời để nhường mặt bằng cho dự án làm đường N5 sẽ không yêu cầu đền bù. Biết là thiệt thòi nhưng nếu không làm sẽ không có nơi để ở, mà chờ cơ quan chức năng hoàn tất công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, tổ chức tái định cư thì không biết đến bao giờ.

Căn nhà bà Nguyễn Thị Hà (xóm 4, Nghi Xá) đang ở là do bố mẹ để lại. Căn nhà cũng đã xuống cấp trầm trọng, tường nứt toác, bong tróc. Năm ngoái một phần mái ngói đổ ập xuống nhưng may mắn không ai bị thương.

Chưa biết bao giờ mới được di dời tới nơi ở mới, ông Thọ xin chính quyền cho xây nhà để ở với cam kết không yêu cầu bồi thường phần tài sản mới phát sinh này.

“Hồi bố mẹ tôi còn sống, ông bà mong muốn được chuyển đến nơi mới, xây căn nhà khang trang ở nốt phần đời còn lại. 3 năm trước, hai cụ lần lượt qua đời mà ước mơ được sống trong nhà mới cũng không thực hiện được. Đến lượt tôi cũng phải đợi mà không biết đợi đến khi nào trong lúc nhà cửa thì cũ nát, hư hỏng, nguy hiểm như thế này”, bà Hà buồn rầu.

Theo tìm hiểu, hiện có 14 hộ dân xóm 4, xóm 5 xã Nghi Xá thuộc diện phải di dời, nhường đất để xây dựng tuyến đường N5 nên không được tách thửa, cải tạo, xây dựng nhà mới. Các công trình nhà ở của người dân đã xuống cấp, hư hỏng, nhưng chưa được bố trí tái định cư khiến các hộ dân bất an. Họ cũng nhiều lần kêu lên các cơ quan chức năng nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.

Nhà cũ nát, không đảm bảo an toàn nên một số hộ dân đành khóa cửa để đó, đến ở nhờ người thân.

“Nhà tôi có 3 thế hệ sinh sống mảnh đất này, giờ muốn tách thửa cho con nhưng vướng dự án đường N5 nên không tách được, mà cũng không biết bao giờ được chuyển đến nơi ở mới. Mong nhà nước sớm có câu trả lời bao giờ được chuyển đi để người dân ổn định tâm lý, yên tâm làm ăn, sinh sống”, ông Nguyễn Kế Lợi (xóm 4, Nghi Xá) kiến nghị.

Dự án hơn 760 tỷ đồng "đắp chiếu" vì thiếu vốn

Dự án đường N5 giai đoạn 1 dài 7km, rộng 56m đi qua các xã Nghi Thuận, Nghi Long, Nghi Xá và Nghi Hợp (Nghi Lộc) được phê duyệt từ tháng 12/2008, do Ban quản lý Khu kinh tế Đông Nam làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư 760 tỷ đồng. Hiện dự án đã thi công xong 4,3km đoạn qua các xã Nghi Thuận và Nghi Long. Cuối năm 2009, khi thi công đến khu vực nghĩa trang Đồng Vông, thuộc xã Nghi Xá thì dừng lại cho đến nay.

Sau 12 năm thi công, đường N5 giai đoạn 1 đi qua 4 xã thuộc huyện Nghi Lộc mới hoàn thành được hơn 1 nửa chiều dài.

Theo ông Phan Cảnh Thịnh - Phó Giám đốc BQL dự án KKT Đông Nam, đến nay dự án đường N5 giai đoạn 1 mới chỉ giải ngân được 298 tỷ/760 tỷ đồng. Do chưa bố trí nguồn vốn nên công tác giải phóng mặt bằng và thi công sẽ phải tạm dừng đến hết năm 2002. Hiện BQL KKT Đông Nam đã xây dựng kế hoạch bố trí 430 tỷ đồng từ nguồn vốn trung hạn cho dự án, trình cấp có thẩm quyền xem xét, ưu tiên công tác đền bù giải phóng mặt bằng để sớm ổn định đời sống cho người dân.

Trong khi đó, để “gỡ khó” cho người dân, huyện Nghi Lộc cũng đề xuất các hộ thuộc diện tái định cư được bốc thăm phần đất tại khu tái định cư đã hoàn thành của dự án. Khi có đất, người dân tự chuẩn bị kinh phí để làm nhà, sau này, khi bố trí được nguồn đền bù sẽ khấu trừ tiền đất theo quy định.

Phần còn lại của dự án đang dở dang do thiếu vốn kéo theo việc 14 hộ dân sống "treo" ngay trong ngôi nhà của mình.

Tuy nhiên phương án này không nhận được sự đồng thuận của người dân bởi thời điểm này, để có hàng trăm triệu đồng xây nhà đối với các hộ dân là điều không dễ.

Trước mắt, khi chưa bố trí được nguồn vốn để tổ chức di dời, tái định cư, BQL KKT Đông Nam đề nghị chính quyền địa phương tuyên truyền, cho phép các hộ dân được cải tạo, sửa chữa nhà để đảm bảo đời sống, an sinh, an toàn cho người dân.