Lo tồn kho nhà đất

Thủ tướng nghiêm khắc yêu cầu khắc phục tình trạng địa phương phê duyệt dự án rồi chờ Trung ương chi tiền. Thủ tướng nói đại ý: Các địa phương muốn to lên nhưng Trung ương không có tiền. Bây giờ phê duyệt dự án rồi Trung ương chi tiền sẽ không trả nợ nổi, cần phải chấm dứt tình trạng này. Bộ trưởng Kế hoạch-Đầu tư cũng đề nghị Chính phủ chấm dứt hình thức hợp đồng xây dựng-chuyển giao dưới hình thức thanh toán cho nhà đầu tư bằng tiền. Có thời điểm doanh nghiệp vay lãi suất 17% để làm đường, tính ra số tiền làm một con đường thành hai con đường. Người đứng đầu Chính phủ ủng hộ đề xuất này để tránh tình trạng doanh nghiệp “chạy” dự án ở địa phương, địa phương “chạy” ngân sách Trung ương hoặc không bố trí được đất đối ứng và tiền thanh toán cho nhà đầu tư nhưng vẫn ký dự án. Đầu tư công dàn trải, kém hiệu quả, lãng phí, được coi là lực cản đối với tăng trưởng bền vững. Đây cũng là một trong ba trụ cột cần đột phá mạnh mẽ trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế, bao gồm tái cơ cấu đầu tư công, tái cơ cấu khu vực doanh nghiệp nhà nước và tái cơ cấu hệ thống ngân hàng.

Theo đánh giá của cơ quan chức năng cũng như giới chuyên gia, cả ba tiến trình tái cơ cấu này đều diễn ra chậm chạp và thiếu sự phối hợp đồng bộ. Thái độ dứt khoát và kiên quyết của Chính phủ nhằm chấm dứt tình trạng “chạy” dự án, “chạy” vốn trong năm 2014 là rất rõ ràng. Liên quan đến chuyện “chạy” trong lĩnh vực bất động sản, ngay cả một số tổng giám đốc tổng công ty xây dựng, đại diện Tổng hội Xây dựng Việt Nam cũng như giới chuyên gia nhà đất đều có chung nhận định rằng, hiện nay các chủ đầu tư, tư vấn, nhà quản lý đều thích “đi đêm”.

Tất cả những chi phí đó bị tính vào giá thành, khiến cho giá bị đẩy lên và cuối cùng người tiêu dùng phải gánh chịu. Chẳng hạn có công ty làm nhà với giá xây dựng 14 triệu đồng/m2 và bán với giá 21 triệu đồng/m2, trong khi ở Thái Lan hoặc Malaysia, giá xây dựng chỉ có 4 triệu đồng/m2, bán giá 6 triệu đồng/m2. Dự báo thời gian tới, giá nhà chắc chắn sẽ tiếp tục xuống. Tuy vậy, hiện nay một số chuyên gia nhận định, không có đủ bằng chứng, thông tin để khẳng định thị trường bất động sản đang thoát đáy, nằm dưới đáy hay còn xuống tiếp nữa.

Với 70% các dự án nhà ở đang phải dừng thi công, tồn kho nhà đất là mối lo còn kéo dài sang năm nay và những năm sau.