Kiến nghị chấn chỉnh tình trạng biến bờ sông thành "của riêng"

Đó là tham luận của ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM, tại hội thảo quy hoạch và phát triển bờ kè sông Sài Gòn và sông, kênh nội thành; các giải pháp để hoàn thành cơ bản kè sông Sài Gòn, sông và kênh nội thành vào năm 2025 vừa diễn ra chiều nay (10/9) tại TP.HCM.

Bờ sông Sài Gòn đang bị phân chia bởi nhiều dự án bất động sản

Theo ông Châu, giai đoạn trước năm 2004, do chưa có các quy định về hành lang bảo vệ sông rạch nên đã có một số dự án khu nhà ở, khu du lịch đã được giao đất và xây dựng sát cạnh mép bờ cao sông Sài Gòn. Chưa có quy hoạch bờ kè theo từng đoạn sông Sài Gòn, sông Đồng Nai (đoạn từ huyện Nhà Bè đến quận 9) và sông, rạch, kênh thuộc khu vực nội thành, để làm căn cứ lập kế hoạch thực hiện kè bờ theo từng giai đoạn, kết hợp với nắn lại mép bờ cao sông rạch nhằm chỉnh trị dòng chảy và làm đẹp cảnh quan.

Thời điểm đó cũng chưa có quy hoạch sử dụng đất đối với quỹ đất hành lang bảo vệ sông rạch, trên cơ sở thiết lập mới hoặc kết hợp với điều chỉnh các đồ án quy hoạch chi tiết phân khu tỷ lệ 1/2000 và cập nhật các đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 của các dự án đang sử dụng quỹ đất đến mép bờ cao sông rạch. Kể cả sự cần thiết quy hoạch chi tiết một số vị trí mặt sông, để cho phép khai thác sử dụng hiệu quả quỹ đất, mặt nước để phục vụ lợi ích công cộng và phát triển kinh tế, du lịch.

Để khắc phục những bất cập nói trên, ông Châu kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng. Cần quy định thực hiện quy hoạch chi tiết phân khu đối với bờ kè và hành lang bảo vệ sông rạch trên địa bàn đô thị.

Chủ tịch HoREA cho rằng, cần xây dựng quy chế quản lý, sử dụng, khai thác kinh doanh đối với quỹ đất thuộc hành lang bảo vệ sông rạch để thực hiện thống nhất.

Đặc biệt, người đứng đầu HoREA kiến nghị điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TP.HCM và sửa đổi, bổ sung Quyết định 22/2017/QĐ-UB của UBND thành phố để thực hiện hiệu quả công tác quản lý nhà nước và khai thác nguồn lực kinh tế của quỹ đất thuộc hành lang bảo vệ sông rạch.

Hiện nay, đang trong quá trình điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TP.HCM, do vậy, Hiệp hội đề nghị TP.HCM chỉ đạo rà soát kỹ quy hoạch hành lang bảo vệ sông rạch, trước hết là sông Sài Gòn, sông Đồng Nai và các kênh, rạch nội thành. Không để tiếp tục tình trạng phát triển các tòa nhà cao tầng dày đặc, lấn át sông Sài Gòn hoặc biến một phần không gian sông Sài Gòn thành không gian riêng của dự án nhà ở, nhằm khai thác hiệu quả quỹ đất ven sông rạch vì lợi ích công cộng, đảm bảo cảnh quan, môi trường và phát triển bền vững.

Hiệp hội cũng kiến nghị giao đất dự án cho chủ đầu tư đến mép bờ cao sông rạch và quy định chủ đầu tư dự án có trách nhiệm đầu tư xây dựng bờ kè bảo vệ kết hợp với nắn mép bờ cao theo phương thức bù trừ đất đai, để chỉnh trị dòng chảy và làm đẹp cảnh quan. Các công trình đường ven sông, công viên, mảng xanh, các công trình dịch vụ phục vụ lợi ích công cộng trong khu vực quỹ đất thuộc hành lang bảo vệ sông rạch và được quyền khai thác, kinh doanh có thời hạn theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Đối với các dự án trước đây chưa giao quỹ đất thuộc hành lang bảo vệ sông rạch, Hiệp hội đề nghị có cơ chế, chính sách khuyến khích các chủ đầu tư dự án hoàn thiện hệ thống hạ tầng, không xả thải ra sông rạch. Đồng thời đầu tư xây dựng bờ kè, đường ven sông, công viên, thảm cỏ, các công trình dịch vụ phục vụ lợi ích công cộng và được quyền khai thác, kinh doanh có thời hạn theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Với các quỹ đất thuộc hành lang bảo vệ sông rạch còn lại, đề nghị thực hiện phổ biến hình thức đấu thầu rộng rãi để lựa chọn nhà đầu tư khai thác, kinh doanh quỹ đất này có thời hạn.