Khi người dân “ngoảnh mặt” với nhà tái định cư

Trong bối cảnh rất nhiều người dân còn thiếu nhà ở, tuy nhiên, cũng rất nhiều người lại không mấy mặn mà với những khu TĐC được bố trí, thậm chí là quay mặt lại với những khu TĐC. Điều tưởng chừng như vô lý này lại đang hiện hữu giữa Sài Gòn.

Nỗi buồn mang tên tái định cư

Được đánh giá sẽ trở thành khu nhà TĐC lớn nhất TP.HCM, nhưng hiện tại, dự án nhà TĐC Vĩnh Lộc B (huyện Bình Chánh) lại được biết đến với lượng tồn kho rất lớn.

Dự án do Ban quản lý đầu tư xây dựng công trình nâng cấp đô thị thành phố làm chủ đầu tư. Công trình được khởi công vào năm 2008 và hoàn thành năm 2013 với quy mô rộng hơn 30 ha, vốn đầu tư 1.062 tỉ đồng, gồm 45 lô chung cư với gần 2.000 căn hộ và 559 nền đất dùng làm quỹ nhà TĐC cho các dự án trọng điểm trên địa bàn TP.HCM.

Khu tái định cư Vĩnh Lộc B

Mặc dù đã bàn giao nhà từ năm 2010, nhưng theo quan sát của PV CafeLand hôm 10/9 thì chỉ lác đác hơn 200 căn hộ có người ở và vài chục nền đất được xây dựng. Điều đáng nói đây là nơi bố trí TĐC cho các dự án giải tỏa của 13/24 quận huyện của TP.HCM.

Tương tự là khu nhà TĐC Bến Ba Đình, Q.8. Dự án gồm 2 khối chung cư 15 tầng, tổng số 350 căn hộ, nằm gần trung tâm quận 5 và khá gần với trung tâm thành phố... đã bị bỏ trống 4 năm nay.

Chung cư 481 Bến Ba Đình ban đầu dự tính là nhà ở thương mại để bán ra thị trường, nhưng sau đó dùng để bố trí TĐC cho dự án rạch Ụ Cây giai đoạn 2. Tuy nhiên người dân giải tỏa lại không chịu về đây ở.

So với hai khu TĐC trên thì khu TĐC Thạnh Mỹ Lợi (nằm tại Q.2) có đông người ở hơn, nhưng hầu hết người dân ở khu TĐC này đều tham phiền vì chung cư xuống cấp. Khu vực này thuộc dự án TĐC cho hơn 3.000 người dân ở Thủ Thiêm. Và rất nhiều người dân trong số đó đang phải sống trong bất an do chung cư xuống cấp.

Trên địa bàn TP.HCM còn có hàng loạt dự án khác như khu dân cư Bắc Rạch Chiếc (Q.9) với hơn 100 căn hộ dùng để bố trí TĐC cho dự án bắc Rạch Chiếc; chung cư Tân Hưng (Q.7) có 72 căn hộ được đưa vào sử dụng từ năm 2006; khu Tân Mỹ (Q.7) có 300 căn hộ... nhưng cũng chỉ có vài hộ dọn về ở. Một vài nhà TĐC ở quận 2 đông hộ sinh sống hơn nhưng cũng nảy sinh không ít vấn đề phức tạp.

Điều đáng nói, trong khi các khu nhà TĐC vẫn chưa thể an cư thì chủ đầu tư của những dự án này cũng “đau đầu” khi phải cõng lên mình đủ chi phí. Chẳng hạn như, dự án 481 Bến Ba Đình (Q.8) đã đầu tư với nguồn vốn khá lớn, chỉ tính riêng lãi vay doanh nghiệp này phải trả hơn 10 tỉ đồng, chưa tính đến các khoản bảo trì, vận hành nhà TĐC…

Hơn 1.000 căn hộ TĐC tại chung cư Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự khi có quá ít người ở nhưng chủ đầu tư vẫn phải gồng mình trả phí quản lý, bảo dưỡng.

Ngoài ra, không chỉ các công ty tham gia xây dựng nhà TĐC gánh nợ mà ngay cả chính quyền cũng tốn tiền vào việc bảo trì nhà TĐC.

Nhanh xuống cấp

Theo ghi nhận của phóng viên hôm 10/9, tại chung cư Thạnh Mỹ Lợi, tình trạng xuống cấp đang diễn ra phổ biến ở nhiều căn hộ. Có nhiều nơi, tường bị nứt, trần nhà bị bong tróc khiến người dân vô cùng bức xúc. Theo anh D, (một cư dân tại đây) cho biết: “Chúng tôi đã nhiều lần báo với chủ đầu tư, nhưng rồi đâu lại vào đấy, chỉ khổ người dân thôi”. Chưa hết, đường vào khu TĐC này thì khá dễ dàng, nhưng đường ra lại khá gian nan. “Tuyến đường này, xe tải lớn qua lại thường xuyên, dải phân cách rất dài. Nhiều người dân liều chạy ngược chiều thường bị công an bắt phạt”, anh D bức xúc.

Tại khu TĐC Vĩnh Lộc B, có rất nhiều block đã xuống cấp, sụt lún, tường nhà nứt nẻ, sơn tường bị bong tróc. Các dãy nhà thuộc block 37 xuống cấp nghiêm trọng, ngoài ra vấn đề vệ sinh như nước sạch, rác thải cũng khiến các hộ dân ở đây “đau đầu”.

Nhiều hạng mục tại dự án 481 Bến Ba Đình (Q.8) đã xuống cấp

Khu TĐC Bến Ba Đình cũng không khá hơn khi không ít người dân ở khu vực này phản ánh: Nơi đây là điểm tập trung tệ nạn xã hội, hút chích, cướp giật, điện thoại túi xách không cẩn thận là bị giật ngay. Ngay thời điểm hiện tại, ở khu vực này cũng chỉ bố trí vài bảo vệ trông coi...

Ngoài ra, các hộ dân ở khu vực bị giải phóng mặt bằng thường không chịu di dời đến khu TĐC chỉ vì không thỏa thuận được giá đền bù, trong khi đó, khu TĐC có nhiều bất cập điều này lại làm cho người dân mất niềm tin.

Theo chia sẻ của một hộ dân (xin dấu tên) “Tôi được bố trí về ở TĐC được vài ngày lại phải về chỗ cũ mướn mặt bằng làm ăn vì ở TĐC người vắng như chùa bà đanh không kinh doanh buôn bán gì được, mà nếu không có gì buồn bán thì cả nhà chỉ có nước chết đói”.

Sống khổ ở chung cư tái định cư, biết kêu ai?

Trước đó, ngày 12/2/2014, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đã công bố kết quả khảo sát đời sống hậu tái định cư (TĐC) của người dân bị thu hồi đất thuộc 104 dự án phát triển kinh tế - xã hội TP.HCM từ năm 2010 đến nay.

Kết quả của cuộc khảo sát đã ghi nhận nguyện vọng của người dân, vấn đề quan tâm hàng đầu vẫn là nâng giá bồi thường, thực hiện bồi thường sớm, có các hình thức hỗ trợ, trợ cấp thêm; được vay vốn để kinh doanh, học tập, miễn giảm học phí, giới thiệu việc làm ổn định. Nơi TĐC không quá xa so với nơi ở cũ, nâng cao chất lượng căn hộ chung cư, các dịch vụ hạ tầng cũng cần được nâng cấp… Ghi nhận là vậy nhưng không phải hộ dân được khảo sát nào cũng được đáp ứng nguyện vọng nên tranh chấp diễn ra như một điều tất yếu.