HSBC: Việt Nam được kỳ vọng hưởng lợi dài hạn từ cải cách sâu rộng thị trường vốn

Ông Gary Harron, Giám đốc Khối Dịch vụ Chứng khoán, HSBC Việt Nam, nhận định: “Nền kinh tế Việt Nam đã vươn lên bấp chấp mọi hoài nghi, một lần nữa khẳng định vị thế nền kinh tế vượt trội trong nhóm thị trường cận biên và mới nổi với tốc độ tăng trưởng GDP đạt 8,23% trong quý 3, mức cao nhất kể từ năm 2011, ngoại trừ năm 2022 (14,38%) khi Việt Nam bắt đầu phục hồi sau đại dịch Covid”.

Ông Gary Harron, Giám đốc Khối Dịch vụ Chứng khoán, HSBC Việt Nam

Ngày 7/10, FTSE Russell – đơn vị thuộc Tập đoàn Giao dịch Chứng khoán London – chính thức công bố kết quả phân loại thị trường, đưa Việt Nam ra khỏi danh sách chờ nâng hạng sau 6 năm theo dõi. Việc nâng hạng có hiệu lực từ tháng 9/2026, sau khi FTSE hoàn tất đợt rà soát giữa kỳ vào tháng 3/2026 để đánh giá tiến bộ của Việt Nam trong việc mở cửa thị trường cho các công ty môi giới chứng khoán toàn cầu – điều kiện cần để hỗ trợ mô phỏng chỉ số.

Ghi nhận nỗ lực và tác động sâu rộng

Ông Harron cho biết, việc được nâng hạng – dù có điều kiện – đã đưa Việt Nam tiến gần hơn nhóm “thị trường phát triển” và là sự ghi nhận cho những nỗ lực chung của Chính phủ, các cơ quan quản lý và thành viên thị trường.

"Trong vòng sáu tháng kể từ báo cáo gần nhất của FTSE Russell, chúng tôi đã quan sát thấy tinh thần hợp tác mạnh mẽ, thống nhất giữa các cơ quan hữu quan, nhà đầu tư nước ngoài cũng như các bên tham gia thị trường nhằm tháo gỡ những rào cản cuối cùng để Việt Nam có thể được nâng hạng lên Thị trường Mới nổi Thứ cấp. Không dừng lại ở đó, các cơ quan hữu quan đã công bố kế hoạch nhằm đạt được phân hạng Thị trường mới nổi của MSCI vào năm 2030, kỳ vọng sẽ khai mở nhiều dòng vốn lớn hơn nữa”, ông nói.

Theo ông, nâng hạng thị trường không chỉ là hình thức. Việc thay đổi phân hạng sẽ ảnh hưởng đến cách giới phân tích, truyền thông và các quỹ đầu tư toàn cầu nhìn nhận Việt Nam, tác động trực tiếp đến quyết định phân bổ tài sản. ““Gỡ bỏ thị trường cận biên đồng nghĩa với sự ghi nhận và đảm bảo. Thay đổi phân hạng có thể ảnh hưởng lớn đến hành vi và niềm tin của nhà đầu tư, thay đổi quỹ đạo phát triển kinh tế dài hạn của thị trường và giảm sự phụ thuộc vào bất kỳ một đối tác thương mại nào”, ông Harron nhấn mạnh.

Tiến độ cải cách nhanh chóng

Thị trường vốn Việt Nam đã có bước tiến rõ rệt trong thập kỷ qua: vốn hóa và số lượng tài khoản giao dịch tăng hơn bảy lần, chỉ số VN-Index tăng hơn 30% trong năm nay – vượt đỉnh giai đoạn Covid, phản ánh kỳ vọng lớn về vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

HSBC, ngân hàng nước ngoài đầu tiên được cấp phép lưu ký tại Việt Nam, hiện đang cung cấp dịch vụ cho khoảng một nửa nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Theo ông Harron, những nhà đầu tư này có tầm nhìn dài hạn, đã hợp tác chặt chẽ với các cơ quan quản lý để định hình cải cách trong lĩnh vực tiếp cận thị trường và công bố thông tin.

"Các cơ quan Việt Nam đã thể hiện tinh thần luôn lắng nghe ý kiến góp ý và tích cực phản hồi bằng những kế hoạch rõ ràng, minh bạch, chẳng hạn như Thông tư 25 của Ngân hàng Nhà nước. Kết quả mang lại chính là những sửa đổi, bổ sung cho quy định hiện hành, giúp hành lang pháp lý tiến gần hơn với những thông lệ quốc tế của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài”, ông nói thêm.

Giữ đà phát triển và mở rộng quy mô

Theo ông Harron, đợt nâng hạng này sẽ càng thúc đẩy cải cách, giúp Việt Nam tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế vận hành thị trường. Ông đặc biệt kỳ vọng vào vai trò của nhà đầu tư tổ chức dài hạn – như quỹ hưu trí – trong việc nâng cao tính ổn định và khả năng huy động vốn cho doanh nghiệp.

Tháng 9 vừa qua, Bộ Tài chính đã công bố đề án phát triển ngành quỹ đầu tư chứng khoán, với mục tiêu tăng tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức, đẩy mạnh đào tạo, phổ cập kiến thức và nâng cao giám sát để bảo đảm tính minh bạch của thị trường...

Theo Bộ phận Nghiên cứu Đầu tư Toàn cầu HSBC, tín dụng ngân hàng cho kinh tế tư nhân Việt Nam nhiều hơn gấp đôi vốn hóa thị trường chứng khoán. Sự chênh lệch này khiến Việt Nam khác biệt so với hầu hết các nền kinh tế khác trong ASEAN, và dễ bị tác động hơn bởi lạm phát và lãi suất tăng.

Việc ban hành quy định mới trong tháng 9 – đơn giản hóa quy trình IPO và niêm yết – được ông đánh giá là bước tiến quan trọng giúp nâng cao hiệu quả huy động vốn và bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư.

Cải cách tiếp tục được duy trì

Trong một năm qua, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã triển khai hàng loạt bước cải cách mạnh mẽ nhằm thúc đẩy quá trình nâng hạng thị trường. Cụ thể, cơ quan quản lý đã gỡ bỏ yêu cầu ký quỹ, đơn giản hóa các quy định gia nhập thị trường, nâng cấp hạ tầng giao dịch, đồng thời bắt buộc các công ty niêm yết công bố thông tin bằng tiếng Anh để tăng tính minh bạch và khả năng tiếp cận của nhà đầu tư quốc tế. Những thay đổi này được xem là bước tiến quan trọng giúp Việt Nam tiến gần hơn tới chuẩn mực của các thị trường mới nổi.

Việt Nam cũng đang xây dựng cơ chế đối tác thanh toán trung tâm (CCP) và cải thiện khả năng tiếp cận của công ty môi giới toàn cầu. Ông Harron nhận định: “Việc FTSE Russell công bố nâng hạng là bước ngoặt quan trọng, nhưng chưa phải đích đến cuối cùng, bởi Việt Nam có nhiều kế hoạch hành động đang triển khai nhằm gia tăng số lượng doanh nghiệp niêm yết, hỗ trợ tổ chức trong nước và tất nhiên là tiếp tục nâng hạng thị trường”.

Tương lai 25 năm tới

Ông Harron cho rằng, sau 25 năm hình thành và phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam đã chứng minh năng lực phục hồi mạnh mẽ. Mặc dù còn những biến động khu vực, “Việt Nam đang cho thấy một quyết tâm cải cách quyết liệt. Với sự hỗ trợ về chính sách mạnh mẽ và sự đồng hành của nhà đầu tư toàn cầu, giai đoạn 25 năm tới hứa hẹn nhiều tiến bộ hơn nữa”, ông khẳng định.

“Việt Nam đã cho thấy những hoài nghi trước đây về mình là không có cơ sở và trong tương lai cũng vậy”, ông Gary Harron, Giám đốc Khối Dịch vụ Chứng khoán, HSBC Việt Nam khẳng định.