Hàng nghìn hộ dân sắp thoát cảnh sống khổ sở trong dự án Làng Đại học Đà Nẵng treo qua 2 thế kỷ?

Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam giao UBND thị xã Điện Bàn rà soát, đánh giá thực trạng phân bố dân cư tại khu vực Làng Đại học, nhu cầu kinh phí giải phóng mặt bằng (kể cả quỹ đất bố trí tái định cư), tính khả thi trong giải quyết các tồn tại, vướng mắc hiện nay.

Trường hợp xác định tính khả thi thì đề nghị điều chỉnh lại dự án theo hướng chỉ thực hiện trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, còn tại tỉnh Quảng Nam thì cho phép quy hoạch chỉnh trang, sắp xếp dân cư thành khu vực vệ tinh cho Làng đại học.

Như vậy, một lần nữa, hàng ngàn hộ dân sinh sống trong dự án Làng Đại học thuộc Đại học Đà Nẵng lại được nhen nhóm hy vọng sớm thoát cảnh sống khổ sở trong dự án 'treo' qua 2 thế kỷ 20 và 21, (từ năm 1997 đến nay).

Vậy thì, thời gian qua, người dân tại thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam đã phải sống khổ sở như thế nào tại dự án Làng Đại học thuộc Đại học Đà Nẵng 'treo' qua 2 thế kỷ?

Năm 1997, dự án Làng đại học được Chính phủ duyệt triển khai trên tổng diện tích gần 300 ha, trong đó gần 190 ha thuộc 04 khối phố: Câu Hà, Tứ Hà, Ngọc Vinh và Tứ Ngân của phường Điện Ngọc và 110 ha thuộc phường Hòa Quý, quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng.

Tính đến nay đã 25 năm kể từ ngày Chính phủ công bố quy hoạch, công tác thực hiện đầu tư chỉ triển khai một phần thuộc địa giới Đà Nẵng.

Trên thực tế, đây là dự án quy hoạch “treo” lâu nhất, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi chính đáng của người dân Điện Ngọc (thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) về cư trú, việc làm, sử dụng đất, xây dựng, an sinh xã hội…

Tại Báo cáo số 349/BC- UBND năm 2020, UBND thị xã Điện Bàn cho biết, từ năm 1997 đến nay, những người dân ở khu vực này không được thực hiện một số quyền được luật pháp cho phép như lập hộ mới, tách thửa, tặng cho, chuyển nhượng, thừa kế, chuyển mục đích sử dụng đất… và không được cấp phép xây dựng, cơi nới nhà cửa chỉ đến thời điểm UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Quyết định số 21/QĐ-UBND ngày 05/9/2016 quy định một số nội dung về cấp giấy phép xây dựng có thời hạn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, căn cứ theo Quyết định trên các hộ dân trong khu vực mới được cấp phép xây dựng có thời gian trong phạm vi đất thuộc dự án Làng đại học.

Theo thống kê chỉ tính từ năm 2009 đến tháng 9/2020, có 468 trường hợp xây dựng trái phép, tổng diện tích đất tại khu vực xây dựng trái phép khoảng 3,9ha (thuộc địa phận phường Điện Ngọc, thị xã Điện Bàn).

Trước tình hình đó, năm 2011 UBND thị xã Điện Bàn đã ra Quyết định cưỡng chế 19 hộ xây dựng trái phép tại Khối phố Câu Hà; kiểm tra, phát hiện, xử lý 35 trường hợp xây dựng trái phép, trong đó, lập biên bản, yêu cầu tự tháo gỡ, trả lại hiện trạng ban đầu đối với 01 trường hợp xây dựng trái phép tại Khối phố Ngọc Vinh.

Tuy nhiên, tình hình an ninh nông thôn - đô thị tại khu vực này vẫn diễn biến rất phức tạp, việc mua bán chuyển nhượng đất đai tự phát giữa các hộ dân vẫn diễn ra, chính quyền địa phương không quản lý được, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tranh chấp, khiếu niện, nếu không có giải pháp giải quyết kịp thời.

Tại thời điểm báo cáo vào năm 2020, UBND thị xã Điện Bàn cho biết, 4 khối phố thuộc phường Điện Ngọc (Câu Hà, Tứ Hà, Ngọc Vinh và Tứ Ngân) với 934 hộ và 3.484 nhân khẩu nằm trong dự án Làng Đại học.

Cũng theo thống kê của UBND thị xã Điện Bàn tại thời điểm nêu trên, tổng số căn nhà thuộc diện giải tỏa trắng là 817 căn (từ 2 tầng trở lên là 61 căn và dưới 2 tầng là 756 căn). Tổng số hộ ảnh hưởng là 1845 hộ; tổng số giá trị dự toán khoảng 1.883,5 tỷ đồng; tổng số lô tái định cư dự kiến cần bố trí là 3.155 lô.

Cũng tại Báo cáo nêu trên, UBND thị xã Điện Bàn cho biết, dự án Làng đại học đã trải qua hơn 20 năm dự án vẫn chưa được triển khai đầu tư xây dựng, tuy nhiên theo Báo cáo số 2048/BC-ĐHĐN ngày 19/6/2020 của Đại học Đà Nẵng về tình hình triển khai thực hiện Dự án khu đô thị Đại học Đà Nẵng thì dự kiến đến năm 2030 mới thực hiện xong công tác giải phóng mặt bằng tại phường Điện Ngọc, đến năm 2035 mới đầu tư hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật và xây dựng cơ sở vật chất của dự án tại phường Điện Ngọc là quá lâu, vấn đề này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt của người dân, các quyền lợi về đất đai, xây dựng nhà cửa của nhân dân trong vùng dự án không được đảm bảo.

Ngày 9/7/2020, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phân khu xây dựng Đại học Đà Nẵng, tỷ lệ 1/2.000 với tổng diện tích 300ha (trong đó có 110ha thuộc địa giới hành chính phường Hòa Quý, quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng và 190ha thuộc phường Điện Ngọc, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam).

Tuy nhiên, trên thực tế, việc triển khai dự án vẫn còn gặp phải nhiều khó khăn, vướng mắc và người dân phải tiếp tục sống trong cảnh khổ sở.

Để rồi mới đây, ngày 26 và 27/3/2022, nhân chuyến công tác và làm việc của Thủ tướng Chính phủ tại tỉnh Quảng Nam, tỉnh này đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo tháo gỡ khó khăn vướng mắc liên quan đến dự án Làng Đại học thuộc Đại học Đà Nẵng.

Từ kiến nghị của tỉnh Quảng Nam, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam và các cơ quan liên quan tổ chức Đoàn công tác để trực tiếp rà soát, đánh giá toàn diện về thực trạng, các khó khăn, vướng mắc của dự án Làng Đại học thuộc Đại học Đà Nẵng, đề xuất giải pháp xử lý, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 12/5/2022 UBND tỉnh Quảng Nam phát đi Thông báo số 172/TB-UBND giao UBND thị xã Điện Bàn rà soát, đánh giá thực trạng phân bố dân cư tại khu vực Làng Đại học, nhu cầu kinh phí giải phóng mặt bằng (kể cả quỹ đất bố trí tái định cư), tính khả thi trong giải quyết các tồn tại, vướng mắc hiện nay.

Trường hợp xác định tính khả thi thì đề nghị điều chỉnh lại dự án theo hướng chỉ thực hiện trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, còn tại tỉnh Quảng Nam thì cho phép quy hoạch chỉnh trang, sắp xếp dân cư thành khu vực vệ tinh cho Làng đại học.