Hạn chế tiêu cực trong công tác quản lý

Theo chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội, đến hết quý I năm nay, phải xử lý dứt điểm nhà "siêu mỏng, siêu méo". Nhưng tính đến hết tháng 3-2013, trên địa bàn 11 quận, huyện còn 208 trường hợp nhà, đất "siêu mỏng, siêu méo" phải xử lý. Tồn đọng nhiều nhất là quận Ba Ðình với 69 trường hợp, tiếp đến là quận Hà Ðông 34 trường hợp, quận Ðống Ða 28 trường hợp, quận Tây Hồ 23 trường hợp, quận Hai Bà Trưng 19 trường hợp... Vì vậy, mới đây, Sở Xây dựng Hà Nội đã đề nghị UBND thành phố cho phép giãn thời điểm xử lý dứt điểm trong quý II-2013.

Theo đánh giá của Sở Xây dựng, nguyên nhân chậm tiến độ xử lý nhà "siêu mỏng, siêu méo" do chính quyền địa phương còn lúng túng và xử lý chưa quyết liệt. Ngay từ đầu, việc lập tiến độ các bước xử lý chưa cụ thể hoặc có tiến độ cũng không thực hiện được. Cùng với đó, việc xử lý nhà "siêu mỏng, siêu méo" dù diện tích lớn hay nhỏ, theo quy định hiện hành khi thu hồi đất để đầu tư công trình công cộng đều phải thực hiện lập dự án đầu tư xây dựng, thu hồi đất theo quy định của Luật Ðất đai. Do đó, để có cơ sở thu hồi đất ngoài quy hoạch tổng mặt bằng tỷ lệ 1/500 được duyệt, phải thực hiện nhiều thủ tục liên quan như: dự án đầu tư được phê duyệt, phương án tổng thể về bồi thường, hỗ trợ tái định cư được thẩm định; trích đo địa chính hoặc bản đồ hiện trạng tỷ lệ 1/500 hoặc tỷ lệ 1/2000 do đơn vị có tư cách pháp nhân lập...

Ðể đẩy nhanh tiến độ xử lý dạng nhà, đất này, Sở Xây dựng đề xuất giải pháp hợp khối kiến trúc công trình mà không cần hợp thửa đối với những trường hợp đủ điều kiện và đề nghị thành phố ban hành cơ chế riêng để triển khai thực hiện. Ðây được coi là phương án tối ưu. Bởi theo lý giải của Sở Xây dựng, giải pháp hợp khối kiến trúc công trình (không hợp thửa) nếu thực hiện được sẽ mang lại hiệu quả cao nhất, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác xử lý.

Về vấn đề này, nhiều chuyên gia quản lý đô thị cho rằng, không những Hà Nội mà nhiều tỉnh, thành phố khác nên học tập Ðà Nẵng trong việc triển khai các giải pháp xóa nhà "siêu mỏng, siêu méo". Ở Ðà Nẵng, khi giải tỏa mở đường sẽ kết hợp thu hồi đất hai bên để sắp xếp lại đô thị đồng bộ. Nhà cửa phải xây dựng mới theo quy hoạch trên các lô đất có diện tích trung bình 80 - 100m2. Các miếng đất dưới 40m2 sẽ được thu hồi để xử lý theo quy hoạch (mở đường nội bộ cho khu dân cư phía sau, ghép thửa...). Ðiểm cơ bản để Ðà Nẵng ngăn được nhà "siêu mỏng, siêu méo" chính là quy hoạch và quản lý đồng bộ, hài hòa, đáp ứng yêu cầu về không gian đô thị. Trước hết, khi lập đồ án quy hoạch phải thật kỹ lưỡng, chính xác, kết hợp giữa bản đồ thửa đất của Sở Tài nguyên và Môi trường và đo vẽ địa hình thực tế của Viện Quy hoạch. Ðến khi lập đồ án, triển khai công trình thì việc đo đạc, kiểm tra thực tế vẫn phải được tiếp tục để kịp thời phát hiện những mảnh đất nhỏ hơn quy định cấp phép xây dựng, đề nghị giải tỏa, thu hồi và xử lý theo quy hoạch.

Có ý kiến thẳng thắn cho rằng, Hà Nội chưa thực hiện mở đường kết hợp xây dựng tuyến phố hai bên, nhưng đã ban hành nhiều văn bản quy định cụ thể để ngăn nhà "siêu mỏng, siêu méo" mọc lên. Rõ ràng, ngay từ khâu quản lý của cấp chính quyền cơ sở phải sát sao, xử lý triệt để. Diện tích đất dưới 30m2 không được cấp sổ đỏ, thì đương nhiên không được cấp giấy phép xây dựng. Vậy cớ sao vẫn có những căn nhà ba, bốn tầng mọc lên trên mảnh đất có diện tích ấy. Rõ ràng, khâu quản lý đô thị đang có vấn đề nên phải giải cho ra bài toán hạn chế tiêu cực trong công tác quản lý quy hoạch và xây dựng. Giải quyết được tình trạng này, bộ mặt đô thị sẽ khang trang, hiện đại.