Hà Nội: xây dựng trái phép làm biến dạng các công trình giá trị

Cao ốc vẫn mọc ở nội đô

Báo cáo của Chính phủ gửi Quốc hội về việc thi hành Luật Thủ đô cho biết, theo quy hoạch chung xây dựng thủ đô thì khu vực nội đô lịch sử được xác định là hạn chế phát triển nhà ở, công trình cao tầng, giảm mật độ xây dựng và mật độ cư trú. Song song với đó là ở các đô thị vệ tinh, các khu đô thị mới phải được xây dựng nhà ở đạt tiêu chuẩn quốc gia, đáp ứng cho nhiều đối tượng sử dụng để giảm tải cho đô thị trung tâm.

Bên cạnh đó, TP.Hà Nội cũng đã ban hành Quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc công trình cao tầng trong khu vực nội đô lịch sử. Tuy nhiên, trong thời gian qua ở những khu vực này, nhiều dự án chung cư cao tầng vẫn tiếp tục được xây dựng, tạo thêm áp lực về gia tăng dân số, quá tải về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong khu vực nội thành Hà Nội.

Thống kê sơ bộ cho thấy, tại một số quận Ba Đình, Đống Đa và Hai Bà Trưng, nhiều dự án nhà cao tầng đã và đang được triển khai xây dựng như: Tổ hợp trung tâm thương mại, văn phòng và căn hộ cao cấp Vinhomes Metropolis - Liễu Giai, Đội Cấn); tổ hợp trung tâm dịch vụ, thương mại và nhà ở tại trung tâm Hội trợ triển lãm Việt Nam - Láng Hạ; tòa nhà Hồng Công Tower - Đê La Thành; tổ hợp văn phòng cho thuê, căn hộ tại Vietronic - Nguyễn Chí Thanh; các dự án xây dựng trên nền đất của các Công ty cổ phần đầu tư xây dựng số 7, Công ty cổ phần bánh kẹo Hải Châu…

Tình trạng lấn chiếm, xây dựng không phép, trái phép trong thời gian trước đây làm biến dạng các công trình giá trị.

Ảnh minh hoạ

Báo cáo của Chính phủ cho biết, công tác di dời và quản lý quỹ đất sau khi di dời đối với một số cơ quan, tổ chức chưa được thực hiện nghiêm, tiến độ di dời thực hiện rất chậm; quỹ đất sau khi di dời chưa được bàn giao lại cho thành phố để ưu tiên xây dựng, phát triển các công trình công cộng theo quy định. Thực tế đã có nhiều dự án nhà thương mại, chung cư cao tầng được xây dựng trên nền đất sau khi di dời.

Đơn cử như trên các đường Nguyễn Trãi, đường Nguyễn Tuân, quận Thanh Xuân trước đây là nơi đặt trụ sở, nhà xưởng của các ngành công nghiệp như cao su sao vàng, xà phòng, thuốc lá Thăng Long, dệt Mùa đông, xe đạp thống nhất, xe buýt Hà Nội…, nay đã trở thành những dự án tổ hợp nhà liền kề, trung tâm thương mại và căn hộ thương mại với quy mô, mật độ rất lớn.

Nhiều bộ, ngành vẫn “bám” trụ sở cũ

Báo cáo của Chính phủ cũng cho biết, thành phố cũng đã xem xét, giới thiệu địa điểm, quỹ đất để đầu tư xây dựng các bệnh viện tuyến Trung ương, cơ sở giáo dục, trụ sở làm việc của chín bộ, ngành Trung ương.

Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có Đại học Y tế công cộng là đơn vị duy nhất thực hiện di dời. Song đáng chú ý, khu đất sau khi di dời lại được chuyển đổi xây dựng tổ hợp dự án nhà cao tầng.

Đối với bệnh viện tuyến Trung ương, hiện chỉ có Bệnh viện K cơ sở 2 và Bệnh viện Nội tiết đã xây dựng cơ sở mới và đưa vào sử dụng, nhưng vẫn tiếp tục sử dụng cơ sở cũ trong nội thành.

Trong số chín bộ, ngành thì hiện có bảy cơ quan vẫn tiếp tục giữ lại trụ sở làm việc cũ, hai cơ quan còn lại được chấp thuận chuyển đổi mục đích sang đầu tư xây dựng nhà ở, văn phòng cao tầng.

Theo Chính phủ, hiện thành phố còn gặp nhiều khó khăn do việc lưu trữ, quản lý hồ sơ các công trình có giá trị qua các thời kỳ còn thiếu, chưa đầy đủ. Tình trạng lấn chiếm, xây dựng không phép, trái phép trong thời gian trước đây đã phá vỡ công năng, kiến trúc, làm biến dạng các công trình có giá trị.

Đặc biệt, vẫn tồn tại tình trạng nhà siêu mỏng, siêu méo gây mất mỹ quan đô thị trên các tuyến phố, tuyến đường mới được mở rộng trong nội thành. Cụ thể, trước thời điểm 2015, toàn thành phố có trên 300 trường hợp nhà "siêu mỏng, siêu méo".

Sau nhiều năm phối hợp xử lý, tính đến đầu tháng 6/2017, đã “thanh lý” được 160 công trình. Đồng nghĩa, các dạng nhà, đất không đủ điều kiện để xây dựng tồn đọng cũ giảm còn 132 trường hợp. Trong đó, không ít công trình thuộc dạng “khó” nằm ở các quận Ba Đình, Hà Đông, Tây Hồ.

Tỷ lệ đất dành cho giao thông còn quá thấp

Tỷ lệ đất dành cho giao thông còn quá thấp. Ảnh minh hoạ

Về phát triển, quản lý nhà ở, Nghị quyết số 06/2013 của HĐND Thành phố quy định tỷ lệ 25% diện tích đất ở, nhà ở để phát triển nhà ở xã hội trong các dự án phát triển nhà ở thương mại trên 10 ha.

“Trên thực tế, việc bố trí 25% diện tích đất ở hoặc 25% quỹ sàn nhà ở để phát triển nhà ở xã hội trong cùng dự án rất khó khả thi. Bởi quy hoạch dự án nhà ở, khu đô thị cao cấp và nhà ở xã hội trong cùng dự án là không tương thích với nhau về hạ tầng kỹ thuật. Hơn nữa do chung hạ tầng kỹ thuật cho nên giá căn hộ, giá dịch vụ trong khu đô thị, dự án nhà ở cao cấp là rất cao so với mặt bằng chung thu nhập của người dân là đối tượng được mua nhà ở xã hội”, báo cáo của Chính phủ đánh giá.

Đối với phát triển giao thông, hiện nay tỷ lệ đất dành cho giao thông của thành phố Hà Nội nói chung còn quá thấp. Tính đến năm 2018, tỷ lệ quỹ đất dành cho giao thông mới chỉ đạt 8,65% diện tích đất đô thị (thế giới khoảng 25%).

Theo thống kê mỗi năm, dân số Hà Nội tăng thêm khoảng gần 200.000 người, trong khi tốc độ phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ chỉ tăng khoảng 3%/năm, quỹ đất dành cho giao thông tăng chưa đến 1%/năm.

Trong khi đó, việc mở rộng các tuyến giao thông trong khu vực nội đô là rất khó khăn, cộng thêm chi phí cho công tác đền bù giải tỏa để mở rộng các tuyến đường là rất cao, gây sức ép lên ngân sách của thành phố.