Global Finance: Việt Nam có vô số đặc điểm hấp dẫn vốn đầu tư nước ngoài

Một loạt các đặc điểm thân thiện với nhà đầu tư đang biến Việt Nam thành một trong những nam châm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài mạnh mẽ nhất Đông Nam Á.

Theo Global Finance, Việt Nam có vô số đặc điểm mà nguồn vốn nước ngoài yêu thích. Trong một thế giới già hóa, Việt Nam tự hào có nhân khẩu học gần như thuận lợi, vì 40% dân số trong số 100 triệu người dưới 25 tuổi. Việt Nam có đường biên giới đất liền dài 1.300 km, tiếp giáp với Trung Quốc, và do đó có thể tiếp cận trực tiếp thị trường 1,2 tỷ người tiêu dùng; chi phí lương thấp; lực lượng lao động đông đảo, có trình độ học vấn cao.

Trong khi đó, cơ sở sản xuất của Việt Nam được hưởng lợi từ Trung Quốc và thông qua tư cách thành viên của mình trong ASEAN, Việt Nam có quyền tiếp cận miễn thuế với 800 triệu người nữa trên khắp Đông Nam Á.

Thierry Mermet, Giám đốc điều hành của Source Of Asia (SOA), chuyên gia tư vấn cho các công ty đang tìm kiếm cơ hội kinh doanh tại Việt Nam và ASEAN, cho biết: “Triển vọng năm 2023 về môi trường kinh doanh ở Việt Nam cho thấy những dấu hiệu cải thiện đầy hứa hẹn”.

“Vốn từ đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt khoảng 10 tỷ USD [trong quý 1 năm 2023], tăng 0,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Dự báo của chúng tôi cho quý tiếp theo cũng có vẻ khả quan. Các công ty thực sự đang mong đợi mức đầu tư trực tiếp nước ngoài tương tự sẽ tiếp tục đến”, Thierry Mermet cho biết.

Về lâu dài, Thierry Mermet nói: “Việt Nam đang thực sự củng cố vị thế của mình là một trong ba nơi hàng đầu mà các nhà lãnh đạo doanh nghiệp châu Âu muốn đầu tư”. Theo báo cáo Chỉ số Niềm tin Kinh doanh của EuroCham, ông lưu ý: “Thêm 3% các nhà lãnh đạo đã chọn Việt Nam là một trong ba lựa chọn đầu tư hàng đầu của họ. Đó là một dấu hiệu chắc chắn rằng chúng tôi đang đi đúng hướng”.

90 quốc gia đã đầu tư vào Việt Nam trong nửa đầu năm nay; top 5 là các nước châu Á, với Hàn Quốc ở vị trí đầu tiên, chiếm 81 tỷ USD và Singapore đứng thứ hai với 72 tỷ USD. Nhật Bản đứng ở vị trí thứ ba với cam kết gần 70 tỷ USD. Đáng chú ý, dù Mỹ đứng ở vị trí thứ 7 nhưng lại là đối tác xuất khẩu quan trọng đầu tiên của Việt Nam, chiếm gần 110 tỷ USD vào năm 2022.

Mermet cho biết: “Tập đoàn Y tế Thomson là một trong những nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tư nhân lớn nhất của Singapore cho phụ nữ và trẻ em và chuẩn bị mua Bệnh viện FV [tại TPHCM] trong thương vụ được coi là thương vụ chăm sóc sức khỏe lớn nhất tại Việt Nam”. Với giá trị 381 triệu USD, thương vụ này không chỉ mở ra sự hiện diện tại thị trường Việt Nam cho Thomson mà còn giúp Việt Nam “tận dụng các cơ hội du lịch y tế đang phát triển từ các nước láng giềng”.

Một dấu hiệu khác cho thấy sức hút của Việt Nam là nhà sản xuất xe điện nội địa VinFast, gần đây đã trở thành nhà sản xuất ô tô lớn thứ ba thế giới tính theo vốn hóa thị trường, sau Tesla và Toyota.

Barry Elliott, phó chủ tịch Tomkins Ventures và chuyên gia chuỗi cung ứng hoạt động lâu năm tại Việt Nam, cho biết: “Với việc cổ phiếu tăng 20%, định giá của VinFast đạt mức ấn tượng 191,2 tỷ USD. Điều này không chỉ báo hiệu một tương lai đầy hứa hẹn cho ngành công nghiệp xe điện ở Đông Nam Á nói chung mà còn thể hiện năng lực sản xuất mới nổi của Việt Nam”. VinFast hiện có kế hoạch thành lập nhà máy ở Bắc Carolina.

Hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung

Việt Nam cũng được hưởng lợi từ sự sụp đổ của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, khi mức thuế cao hơn của Mỹ đối với nhiều mặt hàng xuất khẩu của Trung Quốc thúc đẩy các công ty chuyển hoạt động sản xuất hàng xuất khẩu của họ khỏi Trung Quốc sang các trung tâm thay thế ở châu Á.

Elliott cho biết: “Xu hướng này càng được củng cố bởi đại dịch Covid-19, khi sự gián đoạn kéo dài đã tạo ra tình trạng hỗn loạn trong chuỗi cung ứng toàn cầu cho nhiều ngành công nghiệp, bao gồm cả ô tô và điện tử”. Chính phủ Nhật Bản đã thúc đẩy xu hướng này vào năm 2020 bằng cách đưa ra chương trình trợ cấp cho các công ty Nhật Bản chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc, quay trở lại Nhật Bản hoặc đến một số quốc gia được chỉ định khác.

Elliott lưu ý: “Kể từ năm 2020, Việt Nam đã là một trong những điểm đến ưa thích của các công ty Nhật Bản lựa chọn chuyển sản xuất sang khu vực ASEAN trong đợt phân bổ trợ cấp đầu tiên. Xu hướng này vẫn tiếp tục”.

Trong khi đó, Mỹ đang tăng cường quan hệ kinh tế và kỹ thuật với Việt Nam khi Bắc Kinh ngày càng quyết đoán hơn trong khu vực.

Việc thiết lập “quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” gần đây đã mang lại cho Hoa Kỳ một vị thế ngoại giao mà cho đến nay Việt Nam chỉ dành cho một số quốc gia khác: Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và Hàn Quốc.

Trong chuyến đi gần đây tới TPHCM, Jacqueline Poh, giám đốc điều hành Ban Phát triển Kinh tế Singapore (ED,B) đã gặp gỡ các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, robot và năng lượng tái tạo. Bà ghi nhận ảnh hưởng to lớn của một cộng đồng hải ngoại trở về với kinh nghiệm sâu sắc ở nước ngoài.

Poh nói: “Tất cả đều có tinh thần làm được, hỗ trợ lẫn nhau và can đảm. Sự kết hợp mạnh mẽ này đã tạo ra một hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương thuận lợi”.

Poh cũng trích dẫn sự tăng trưởng của các Khu công nghiệp Việt Nam- Singapore (VSIP), khu đầu tiên được thành lập vào năm 1996 và hiện đứng thứ 17 trên 10 địa điểm. “14 khu công nghiệp VSIP hiện tại đã thu hút được 18,7 tỷ USD đầu tư cho đến nay và đã tạo ra 300.000 việc làm tại Việt Nam”, bà lưu ý.

Việt Nam hiện cũng đang nâng cao chuỗi giá trị từ giày dép và hàng may mặc sang công nghệ cao, bao gồm các công ty fintech của Việt Nam như nhà cung cấp dịch vụ thanh toán Momo, ZaloPay và VNPay cũng như các công ty khởi nghiệp nước ngoài.

Carsten Ley, người sáng lập và giám đốc điều hành của Asia PMO, chuyên tư vấn cho các công ty hoạt động tại Việt Nam cho biết: “Do hậu quả của điều này và các yếu tố khác, dự kiến chi tiêu vốn sẽ tăng trưởng nhanh chóng, phản ánh đầu tư trực tiếp nước ngoài mạnh mẽ tiếp tục của các công ty đa quốc gia cũng như chi tiêu cơ sở hạ tầng trong nước”. Không có gì ngạc nhiên khi quỹ đầu tư mạo hiểm cũng đang hiện diện ở Việt Nam.

My Tran, hiệu trưởng của nhà đầu tư mạo hiểm địa phương Jungle Ventures, trước đây đã dành một năm rưỡi làm việc tại VinaCapital Ventures, công ty đầu tư mạo hiểm địa phương lớn nhất đất nước và hiện tập trung vào các khoản đầu tư giai đoạn trước A và A.

Hiện có trụ sở tại TPHCM, công ty của My Trab có tên là Jungle Ventures vì đầu tư rất đa dạng vào các thị trường mới nổi. My tập trung vào các ngành bao gồm công nghệ ở Đông Nam Á và Ấn Độ. Năm khoản đầu tư hiện tại của Jungle Ventures tại Việt Nam bao gồm Kiotviet, nhà sản xuất phần mềm quản lý cửa hàng/POS; Edupia, công ty giáo dục trực tuyến lớn nhất đất nước với hơn 500.000 sinh viên đăng ký; Medici, nhà cung cấp bảo hiểm và chăm sóc sức khoẻ; Timo, ngân hàng số; và Dat Bike, nhà sản xuất xe đạp điện lớn nhất Nam Á.

Các quỹ đầu tư mạo hiểm ở Việt Nam có nguồn gốc từ khắp nơi trên thế giới, My lưu ý, với sự quan tâm ngày càng tăng từ phương Tây, bao gồm cả Mỹ. Tuy nhiên, cô thừa nhận hai thách thức chính.

My nói: “Khung pháp lý, đặc biệt là đối với các dịch vụ tài chính, rất phức tạp. Có giới hạn sở hữu nước ngoài. Nhưng có thể đầu tư vào bảo hiểm, chẳng hạn, ở mức giới hạn”.

Thách thức thứ hai là ngôn ngữ và giao tiếp. Người Việt trên 40 tuổi không học tiếng Anh ở trường dù hiện nay tiếng Anh đã được dạy cho tất cả mọi người.

Bất chấp những vấn đề này, My vẫn tự tin. “Điều tốt nhất vẫn chưa đến”, cô nói.