Dubai nguy cơ khủng hoảng thừa trung tâm thương mại

Thành phố Dubai có hàng chục trung tâm thương mại, được trang trí sang trọng với đá cẩm thạch và có nhà bán lẻ, nhà hàng xa xỉ. Họ giữ chân du khách và kích thích tiêu tiền bằng các rạp chiếu phim khổng lồ, trạm sạc xe điện và các phòng khám sức khỏe. Thậm chí, trung tâm thương mại hàng đầu Dubai còn có thủy cung và khu trượt tuyết trong nhà.

Tuy nhiên, 5 năm gần đây, giá dầu giảm mạnh, các trung tâm thương mại này đều bị ảnh hưởng. Đồng thời, tốc độ phát triển của trung tâm thương mại và căn hộ đã vượt xa nhu cầu. Giá bất động sản tại Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE) đã giảm 27% từ năm 2014 trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng hàng năm của quốc gia này dưới 2%.

Khách hàng mua sắm trong trung tâm thương mại Dubai Mall. Ảnh: Bloomberg

Theo JLL, trong 2 năm tới, các công trình thương mại mới của Dubai sẽ gấp hơn 3 lần khu mua sắm Mall of Americas có diện tích trên 1,4 triệu m2. Các công trình này sẽ bổ sung thêm 40% diện tích bán lẻ ở Dubai. Các trung tâm mua sắm hiện tại ở đây đang phục vụ khoảng 3,3 triệu dân. Điểm yếu trong lĩnh vực bán lẻ của Dubai là có quá nhiều trung tâm thương mại. Do đó, các trung tâm thương mại sẽ được bổ sung theo kế hoạch liệu có hiệu quả kinh tế hay không.

Cựu CEO công ty tư vấn bất động sản Core Savills, David Godchaux nhận định, nền kinh tế trì trệ đang tấn công tầng lớp trung lưu của các trung tâm thương mại tầm trung tại Dubai. Ông cho rằng, các địa điểm bán lẻ nhỏ vẫn hoạt động tốt nhưng "bất cứ thứ gì ở giữa thực sự đang khó khăn".

Một thập kỷ trước, chuyên gia phân tích bất động sản Simon Kennedy từ Anh đã bị choáng với cách mà các trung tâm thương mại Dubai sinh lời.

"Đây là công việc dễ nhất với đội ngũ cho thuê mặt bằng. Họ có một danh sách đến 20, 30 thậm chí 40 khách hàng muốn thuê khác nhau", Kennedy nói. Theo chuyên gia này, doanh thu rất tốt nên chủ các trung tâm thương mại có thể tăng giá thuê 10, 15%. Người thuê vẫn vui vẻ trả các chi phí dịch vụ và tiếp thị khách.

Năm 2013, giá dầu lên tới 100 USD một thùng, Dubai được chọn làm nơi đăng cai World Expo 2020. Lúc đó, giới phân tích dự báo, tăng trưởng hàng năm của UAE đạt 10% khi sự kiện bắt đầu.

"Các trung tâm thương mại lớn đã chật chội và nhiều nhà phát triển bất động sản nghĩ: Tốt quá, tôi sẽ xây thêm một trung tâm thương mại. Nó cũng sẽ đầy ắp thôi", Godchaux nói. Nhưng mọi việc không đơn giản như vậy.

Khi giá dầu lao dốc, tiền cũng bắt đầu giảm đi. Hiện tại, các tòa nhà dang dở rải rác khắp bầu trời Dubai. Chủ tịch Damac Properties, Hussain Sajwani gần đây cảnh báo, các công trình mới cần dừng lại trong hai năm hoặc Dubai sẽ "thấy một thảm họa".

Theo JLL, khoảng 19% các cửa hàng tại Dubai đã bị bỏ trống trong quý III, tăng 12% so với cùng kỳ hai năm trước. Kể từ năm ngoái, giá cho thuê mặt bằng cũng giảm hai con số. Hồi tháng 9, hậu quả của việc xây dựng quá độ cũng đã xuất hiện ngay trong trung tâm tài chính của thành phố. Các tòa nhà cao tầng kết nối với nhau bằng một hành lang mới trị giá 272 triệu USD với 200 gian hàng nhưng chỉ có 2 cửa hàng hoạt động.

Hiện tại, chính quyền Dubai đang từng bước để củng cố thị trường bất động sản thành phố. Một lãnh đạo cho biết, một ủy ban sẽ cân bằng cung và cầu.