Đề xuất mới về thẩm quyền quyết định chủ trương xây nhà máy điện hạt nhân

Ngày 5/5, Chính phủ trình Quốc hội dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi), đề xuất ưu tiên nguồn lực quốc gia cho phát triển công nghệ chiến lược lĩnh vực năng lượng hạt nhân.

Theo dự thảo luật, Nhà nước sẽ tập trung đầu tư có trọng điểm và khuyến khích các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, cũng như các tổ chức quốc tế, tham gia vào lĩnh vực năng lượng nguyên tử nhằm phục vụ phát triển kinh tế xã hội và điện hạt nhân.

Chính sách này bao gồm chương trình nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, với ưu tiên nguồn lực cho công nghệ hạt nhân chiến lược. Các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực này sẽ được hưởng các ưu đãi theo quy định của Chính phủ.

Dự luật bổ sung chính sách xã hội hóa, khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia xây dựng cơ sở nghiên cứu, ứng dụng năng lượng nguyên tử và bức xạ, đồng thời cho phép đầu tư theo hình thức đối tác công tư, vay vốn cho công trình hạ tầng và thiết bị bức xạ, thiết bị hạt nhân.

Đề xuất Thủ tướng được quyết định chủ trương đầu tư nhà máy điện hạt nhân

Nội dung cơ bản của dự thảo Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) tập trung vào 4 chính sách.

Thứ nhất, thúc đẩy sự phát triển và xã hội hóa ứng dụng năng lượng nguyên tử.

Thứ hai, bảo đảm an toàn bức xạ, an toàn và an ninh hạt nhân và phân cấp trong công tác quản lý nhà nước.

Thứ ba, tạo thuận lợi cho hoạt động thanh sát hạt nhân.

Thứ tư, tăng cường quản lý chất thải phóng xạ, nguồn phóng xạ đã qua sử dụng và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng; chủ động và sẵn sàng ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân; bảo đảm thực hiện trách nhiệm dân sự đối với thiệt hại hạt nhân.

Về phân cấp, phân quyền, tại dự thảo luật, Chính phủ đề xuất phân quyền quyết định chủ trương đầu tư nhà máy điện hạt nhân cho Thủ tướng thay vì Quốc hội như theo Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công hiện hành.

Đại diện cơ quan thẩm tra tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đồng tình với chủ trương ưu tiên phát triển năng lượng hạt nhân. Tuy nhiên ông cho biết ủy ban đề nghị phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong nước, hướng tới sự tự chủ hoàn toàn để đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành, đồng thời đẩy mạnh thăm dò và khai thác hiệu quả nguồn khoáng sản phóng xạ.

Ủy ban cũng đề nghị bổ sung vào dự luật các giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến trong chế biến khoáng sản phóng xạ nhằm đạt được mục tiêu tự chủ về nguyên liệu và mở rộng cơ hội xuất khẩu.

Bên cạnh đó, các chính sách thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của đất nước cũng cần được nghiên cứu.