Gửi phản hồi tới VietNamNet, độc giả Mai Sỹ Xuân Lâm chất vấn. Không chỉ là câu hỏi của riêng tác giả, đây còn là nỗi băn khoăn của hàng triệu công nhân viên chức, những người làm công ăn lương mà thu nhập vẻn vẹn vài ba triệu đồng/tháng, vậy làm sao đủ sức mua nhà? Từ đó, tác giả đã đưa ra giải pháp cho vấn đề này.
Dưới đây là nội dung bài viết (tít phụ do tòa soạn đặt).
Cần quy hoạch lại đối tượng cho vay
Hiện đang tồn tại thực trạng: Có rất nhiều gia đình đông người nhưng lại không sở hữu được nhà ở. Họ phải sống trong tình cảnh thuê mướn nhà và không có sổ hộ khẩu. Đồng thời, cũng cần phải khảo sát lại vấn đề nhu cầu nhà ở của xã hội, liệu rằng người thu nhập thấp với mức lương trung bình 3-4 triệu đồng/tháng thì có đủ khả năng mua nhà và để an cư không?
Thực tế tại các khu nhà trọ cho thấy, người thu nhập thấp đang thuê những căn nhà nhỏ nhỏ - được gọi là phòng trọ - diện tích mặt sàn không vượt quá 20m2, có thêm một căn gác như vậy thì tổng diện tích cũng không quá 40m2, nhưng một căn phòng như vậy có thể ở từ 3-4 người. Trung bình là 3 người, có thể là 3 sinh viên, có thể là một gia đình nhỏ có 3 người, hoặc 3 người lao động góp tiền thuê nhà ở chung,..v.v... Giá thuê trung bình một căn như vậy - tùy theo nội thành hay ngoại thành - giá thuê từ 1,5 - 3 triệu đồng/tháng, chưa kể chi phí điện nước.
Điều này phản ánh thực trạng người thu nhập thấp không có nhu cầu phải sống trong một căn hộ quá to, có tổng diện tích sử dụng trên 60m2, với giá bán trên 10 triệu đồng/m2 như những căn hộ chung cư hay nhà xã hội hiện có.
Vậy với gói cứu trợ 30.000 tỷ đồng, Chính phủ và Nhà nước cần phải sử dụng để hỗ trợ như thế nào cho sát với thực tế của người nghèo, hay còn gọi là người có thu nhập thấp từ 2-7 triệu đồng/tháng?
Theo quy định về cách sử dụng gói cứu trợ 30.000 tỷ đồng, nhà nước sẽ hỗ trợ cho người có thu nhập thấp vay vốn mua nhà với tổng diện tích sử dụng không quá 70m2, và giá không vượt quá 15 triệu đồng/m2, như vậy tính trung bình một căn hộ với tổng diện tích sử dụng là 65m2, và giá bán là 14 triệu đồng/m2, thì giá trị căn hộ đó tương đương 910 triệu đồng/căn.
Với lãi suất vay là 6% và thời hạn vay trong vòng 10 năm, tức là người thu nhập thấp mang nợ thêm 54 triệu/năm, số nợ mỗi năm sẽ giảm dần. Như vậy trung bình người dân có thu nhập thấp phải trả nợ góp hàng tháng trên 11 triệu đồng/tháng.
Với người thu nhập thấp 3-4 triệu đồng/tháng thì gia đình đó cần phải có đến 5 người cùng sống trong một nhà mới đủ khả năng trả góp và trang trải chi phí sinh hoạt. Nhưng điều phi lý lớn nhất ở đây là chủ sở hữu đứng tên thì lại chỉ có thể là 1 người mà thôi. Nếu sau 10 năm, những người này có lập gia đình riêng hay bán nhà thì cũng sẽ khó chia tài sản cho hợp lý.
Mặt khác, với việc được vay trung bình là 1 tỷ đồng/căn hộ cho 4 người, thì gói cứu trợ 30.000 tỷ đồng cũng chỉ hỗ trợ được tối đa 30.000 căn hộ và tối đa 150.000 nhân khẩu được an cư. Đây là những con số cho thấy sự bất cập và bất hợp lý so với thực tế gọi là người có thu nhập thấp.
Vậy, để gói cứu trợ 30.000 tỷ đồng này trở nên hợp lý thì Chính phủ và nhà nước cần phải quy hoạch lại đúng đối tượng và đúng nhu cầu thực tế của người dân.
Nên cho hộ thu nhập thấp vay 300 triệu đồng
Như dẫn chứng bên trên, người có thu nhập thấp hiện nay phải thuê phòng trọ có tổng diện tích sử dụng không quá 40m2 nhưng họ vẫn sống được tối thiểu 3 nhân khẩu.
Với diện tích mặt sàn tầng trệt 3m x 7m = 21m2, thêm một tầng lầu với diện tích tương tự, tổng diện tích sử dụng là 42m2, và mái bằng 1/3 diện tích mặt sàn tương đương 7m2. Với giá xây dựng trung bình 4 triệu/m2, cho thấy một căn nhà gồm có tầng trệt + 1 lầu với tổng diện tích sử dụng là 42m2 có giá thành xây dựng tương đương 49 x 4 triệu = 196.000.000 đồng.! Đủ cho 3 nhân khẩu có thể sống.
Như vậy, để kích cầu thị trường bất động sản, chính phủ cần đi sát thực tế với người thu nhập thấp về nhu cầu nhà ở. Với chi phí xây dựng trung bình 200 triệu đồng cho một căn nhà có tổng diện tích sử dụng là 42m2, đáp ứng đủ cho 3 nhân khẩu, chính phủ và nhà nước cần đưa ra những chính sách quy hoạch đất sử dụng một cách hợp lý.
Ví dụ, Chính phủ sẽ quy hoạch thành lập những khu dân cư AN CƯ dành cho người thu nhập thấp, trong đó mặt bằng nhà được quy hoạch không quá 25 m2/nền nhà: 3m x 7m, hoặc 4m x 6m, hoặc 3m x 8m.
Chính phủ có thể bán đất với giá rẻ từ 1,5-4 triệu đồng/m2, tương đương từ 32-84 triệu đồng/nền nhà. Hoặc nhà nước cho thuê đất sử dụng tối đa 400.000 đồng/tháng/nền và không quá 30 năm.
Với gói cứu trợ 30.000 tỷ đồng, Chính phủ có thể chia nhỏ và cho vay tối đa 300 triệu đồng/hộ dân (tối đa 3 nhân khẩu) để xây nhà nhỏ cho người có thu nhập thấp. Như vậy với gói cứu trợ 30.000 tỷ đồng chính phủ có thể giúp cho 100.000 hộ dân, tương đương 300.000 nhân khẩu được AN CƯ và có hộ khẩu.
Với vốn vay 300 triệu đồng/hộ và lãi suất hỗ trợ 6%/năm, tổng dư nợ và lãi phải trả giảm theo hàng năm, trung bình người vay sẽ phải trả góp hàng tháng là 3,33 triệu đồng mỗi tháng trong suốt 10 năm. Như thế là phù hợp với nhu cầu thực tế của người thu nhập thấp, để giúp người thu nhập thấp có được điều kiện mua nhà để AN CƯ. Từ đó cũng sẽ giải quyết việc làm trung bình cho hàng trăm ngàn lao động, kích cầu kinh tế về vật liệu xây dựng, thép xây dựng, trang trí nội - ngoại thất và thúc đẩy vực dậy những lợi ích kinh tế phụ trợ đi kèm.
Mặt khác, hàng tháng trung bình 100.000 hộ dân này sẽ phải trả góp số tiền là 3,33 triệu/hộ, tương đương 332,5 tỷ đồng mỗi tháng có thể giải quyết tiếp cho thêm 1.108 hộ dân khác được tiếp tục vay vốn định cư.
Với số vốn 30.000 tỷ đồng ban đầu này, sau 10 năm có thể giải quyết cho trên 23.000 hộ dân nghèo thu nhập thấp được an cư!
Với mức trả góp trung bình hàng tháng tương đương 3,33 triệu đồng/căn hộ với tổng diện tích sử dụng là 42m2 như tính toán kể trên, người thu nhập thấp sẽ có được nhà chính chủ để ở, thay vì cũng với số tiền ấy họ chỉ đủ để thuê một căn nhà mà sau 10 năm sau vẫn không thể là chủ sở hữu và cũng không có sộ hộ khẩu!
Là một người thu nhập thấp trung bình 7 triệu đồng/tháng, tôi cũng rất mong được chính phủ và nhà nước hỗ trợ gói cứu trợ tối thiểu 300 triệu đồng để tôi có thể sở hữu một căn nhà 2 tầng (1 trệt + 1 lầu), với tổng diện tích sử dụng chỉ cần 42m2 là đủ cho nhu cầu của tôi. Song song đó, nếu được hỗ trợ thêm chính sách về đất nền bán hoặc cho thuê với giá rẻ thì càng tốt.