Bất cập trong đầu tư hệ thống điện nước, người mua nhà gánh thêm phí
Người mua nhà gánh phí bất hợp lý
HoREA cho biết, đã nhiều lần báo cáo về việc các doanh nghiệp phát triển dự án bất động sản phải đầu tư xây dựng toàn bộ hệ thống lưới điện trung thế, trạm biến thế, lưới điện hạ thế; hệ thống đường ống cấp nước sạch đến đồng hồ căn hộ sau đó, bàn giao toàn bộ tài sản này cho Công ty Điện lực, Công ty Cấp nước sở hữu, vận hành, khai thác kinh doanh mà không được bồi hoàn.
Trong khi đó, lẽ ra việc này do 2 đơn vị này thực hiện để bán điện, bán nước cho người tiêu dùng, bởi đây cũng là những doanh nghiệp kinh doanh.
So sánh về việc này, Hiệp hội nêu, hiện nay các doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực hạ tầng thông tin, truyền thông như điện thoại, truyền hình, internet... từ nhiều năm qua đã tự bỏ chi phí đầu tư hệ thống cáp quang, đường truyền để cung ứng dịch vụ cho khách hàng tại các dự án nhà ở.
Theo Hiệp hội, toàn bộ chi phí thực hiện các công trình điện, nước chiếm khoảng 2-3% chi phí đầu tư của dự án do doanh nghiệp bất động sản bỏ ra. Khoản chi phí này được phân bổ vào giá bán mà người tiêu dùng phải gánh chịu khi mua nhà. Đây là điều bất hợp lý kéo dài nhiều năm qua.
Nếu các công ty điện lực, công ty cấp nước đầu tư toàn bộ hệ thống cấp điện, cấp nước này thì sẽ góp phần làm giảm giá thành nhà ở có lợi cho người tiêu dùng, và mới có sự bình đẳng giữa các doanh nghiệp bất động sản và các doanh nghiệp độc quyền.
Trách nhiệm của ai?
Theo Hiệp hội, Tổng Công ty Điện lực Tp.HCM cho rằng, việc đầu tư hệ thống cấp điện là trách nhiệm của các chủ đầu tư dự án bất động sản. Bởi vì, theo quy định tại khoản 3 điều 13 Luật Kinh doanh bất động sản thì chủ đầu tư chỉ được phép bàn giao nhà, công trình xây dựng cho khách hàng khi đã hoàn thành xong việc xây dựng nhà, công trình xây dựng và các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo tiến độ ghi trong dự án đã được phê duyệt, bảo đảm kết nối với hệ thống hạ tầng chung của khu vực.
Bên cạnh đó, tại khoản 3 điều 17 Nghị định 11 của Chính phủ ban hành vào ngày 14/1/2013 thì nghĩa vụ của chủ đầu tư cấp 1 là đầu tư xây dựng hệ thống các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đảm bảo đồng bộ với hệ thống hạ tầng khu vực xung quanh, phù hợp với tiến độ thực hiện dự án đã được phê duyệt.
Tuy nhiên, Hiệp hội cho rằng lập luận này chưa chuẩn. Bởi vì, Công ty Điện lực hoạt động trong lĩnh vực phân phối, bán lẻ điện phải tuân thủ theo Luật Điện lực 2004. Cụ thể, tại khoản 3 điều 11 về đầu tư phát triển điện lực đã quy định đơn vị phát điện, truyền tải điện, phân phối điện có trách nhiệm đầu tư xây dựng trạm điện, công tơ và đường dây dẫn điện đến công tơ để bán điện và tại khoản (2.c) điều 41 về nghĩa vụ của đơn vị phân phối điện đã quy định xây dựng kế hoạch đầu tư phát triển lưới điện phân phối và thực hiện đầu tư phát triển lưới điện phân phối đáp ứng nhu cầu điện theo quy hoạch phát triển điện lực; đầu tư công tơ và đường dây dẫn điện đến công tơ cho bên mua điện, trừ trường hợp có thỏa thuận khác bảo đảm quyền lợi giữa các bên nhưng không trái với quy định của pháp luật với bên mua điện.
Do đó, để giúp người mua nhà giảm gánh nặng chi phí, Hiệp hội đề nghị Công ty Điện lực đầu tư toàn bộ hệ thống lưới điện đến đồng hồ từng căn nhà, căn hộ để bán điện cho người tiêu dùng, tương tự như cách làm của các doanh nghiệp điện thoại, truyền hình, internet, để người mua nhà không phải gánh chi phí bất hợp lý này.
Đồng thời, đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Công thương chỉ đạo việc hạch toán tài sản hệ thống điện mà doanh nghiệp đã bàn giao cho ngành điện như quản lý tăng tài sản cố định hoặc như nguồn thu khác từ nguồn vốn xã hội hóa.
Đối với ngành cấp nước, Hiệp hội cũng đề nghị Công ty Cấp nước đầu tư toàn bộ hệ thống đường ống nước đến đồng hồ từng căn nhà, căn hộ để bán nước cho người tiêu dùng, tương tự như cách làm của các doanh nghiệp điện thoại, truyền hình, internet, để người mua nhà không phải gánh chi phí bất hợp lý này.
Công ty Cấp nước bán nước qua đồng hồ tổng của chung cư và các hộ dân chịu chi phí thất thoát nước như hiện nay là không còn phù hợp. Hiệp hội đề nghị Công ty Cấp nước thực hiện cơ chế tương tự như Công ty Điện lực để giám sát quá trình đầu tư xây dựng, bàn giao hệ thống cấp nước đến đồng hồ từng căn hộ chung cư và quản lý vận hành, kinh doanh như ở các nước trên thế giới, để người sử dụng không phải chịu chi phí thất thoát nước và phải trả giá cao hơn giá quy định của Thành phố do phải qua đồng hồ tổng như hiện nay.
Ngoài ra, Hiệp hội cũng đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng chỉ đạo việc hạch toán tài sản hệ thống cấp nước mà doanh nghiệp đã bàn giao cho Công ty Cấp nước (ở Tp.HCM là doanh nghiệp cổ phần) như quản lý tăng tài sản cố định của doanh nghiệp từ nguồn vốn xã hội hóa.