Sau năm 2007 trở lại đây với những “cú sốc” trên dưới 10% mỗi năm, nếu mức biến động của tỷ giá USD/VND chỉ trong khoảng 2 - 3% như lời Thống đốc thì 2012 sẽ là một năm đặc biệt.
Cuộc sống vẫn luôn tồn tại chữ “nhưng” như vậy. Đó là chữ mà Thống đốc
Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh khi nói về định hướng điều
hành chính sách tiền tệ trong năm 2012 tại buổi gặp mặt báo chí ngày
11/1/2012.
Vế sau của chữ “nhưng” là rủi ro khách quan, hoặc những nảy sinh khó
đoán định của thực tế. Điều này có trong dự tính về khả năng biến động
tỷ giá USD/VND năm 2012, hay đúng hơn là định hướng điều hành, mà người
đứng đầu Ngân hàng Nhà nước đưa ra.
Bản thân ông không muốn đưa ra những con số trong vấn đề này, cũng
không muốn “bị” nói nhiều, bàn luận nhiều về những con số đó. Nhưng là
cần thiết đối với thị trường, bởi như đề cập ở trên, nó mang tính định
hướng.
Và Thống đốc Nguyễn Văn Bình chia sẻ: “Nếu loại trừ những yếu tố bất
trắc thì có thể khẳng định thị trường ngoại hối năm 2012 sẽ rất ổn định.
Biến động của tỷ giá USD/VND có thể ở trong khoảng từ 2 - 3%”.
Sau năm 2007 trở lại đây với những “cú sốc” trên dưới 10% mỗi năm, nếu
mức biến động của tỷ giá USD/VND chỉ trong khoảng 2 - 3% như lời Thống
đốc thì 2012 sẽ là một năm đặc biệt.
Thống đốc Bình cho rằng, từ kinh nghiệm những năm qua, với những tính
toán ban đầu, có sự điều hành nhất quán của Chính phủ và Ngân hàng Nhà
nước thì tỷ giá sẽ ổn định hơn. Mặt khác, ông dự báo cán cân tổng thể
năm nay sẽ thặng dư khoảng 3 tỷ USD, tiếp tục là một yếu tố hỗ trợ thuận
lợi cho bình ổn tỷ giá và thị trường ngoại hối.
Liên quan đến trạng thái của cán cân tổng thể, có một chi tiết ít được
đề cập đến thời gian qua. Thống đốc Bình đặt vấn đề: vì sao năm 2011 dự
báo thị trường thế giới khó khăn, xuất khẩu sẽ khó, vậy mà kết quả cuối
cùng là rất tốt và nhập siêu được kiềm chế tốt? Một phần trong đó có tác
động từ chính sách tiền tệ.
Ông phân tích, chỉ riêng ở chính sách tín dụng cũng đã có những tác
động tích cực. Năm 2011, tăng trưởng tín dụng chung ước tính chỉ 13%,
nhưng tín dụng cho xuất khẩu ước tăng tới 58%, trong khi tín dụng cho
nhập khẩu được hạn chế. Từ đây, nguồn vốn hỗ trợ đã được nắn đúng hướng
hơn, góp phần kích thích xuất khẩu và hạn chế nhập siêu, phía sau đó là
mối quan hệ với tỷ giá.
Năm 2012, chính sách tín dụng sẽ tiếp tục triển khai theo hướng đó.
Trở lại với dự tính về biến động tỷ giá nói trên, điều mà Thống đốc
Ngân hàng Nhà nước thận trọng khi đưa ra định hướng cụ thể như vậy là e
ngại những ẩn số ở bên ngoài, trước “một thế giới đầy bất trắc”.
Một ví dụ ông dẫn ra. Năm 2012, kinh tế thế giới được dự báo sẽ còn
nhiều khó khăn, nhu cầu giảm có thể kéo theo giá dầu giảm. Ngược lại,
với những quan ngại ở khu vực Trung Đông hiện nay, giả sử có biến cố xấu
lại có thể đẩy giá dầu lên cao; Việt Nam vẫn chủ yếu nhập khẩu xăng dầu
và biến cố theo giả thiết đó sẽ gây trở ngại trong ổn định tỷ giá…
Hay điển hình hơn là tác động từ giá vàng - “kẻ phá bĩnh” nổi bật trong năm 2011.
“Năm 2011, nếu loại bỏ yếu tố vàng thì dự trữ ngoại tệ còn tăng lên
nữa, thậm chí VND còn lên giá”, Thống đốc Nguyễn Văn Bình nói. Và “nếu
tháng 8 vừa rồi vàng không chao đảo thì tôi đảm bảo VND còn lên giá”.
Thực tế là từ tháng 4 - 8/2011, VND lên giá khá mạnh, Ngân hàng Nhà
nước liên tục mua vào ngoại tệ. Chiến lược mua vào bây giờ mới được nhà
điều hành nói rõ là theo một mức giá “lưng chừng” để tránh VND lên giá
quá mạnh, thay vì cơ chế mua sàn - bán trần thường thấy ở vai trò của
người mua - bán sau cùng. Nhưng từ tháng 8/2011, giá vàng thế giới biến
động quá mạnh, ảnh hưởng lớn tới việc bình ổn tỷ giá và thị trường ngoại
hối nói chung…
Năm 2012, sự “bất trắc” đối với điều hành tỷ giá vẫn có ở vàng - yếu tố
chịu nhiều tác động khách quan từ thị trường thế giới. Dự kiến, năm
2012 Ngân hàng Nhà nước sẽ có được những công cụ cần thiết để bình ổn
thị trường vàng, hạn chế tác động của nó đối với tỷ giá (nghị định quản
lý kinh doanh vàng, chế tài xử phạt trong lĩnh vực này đã được ban hành,
đề án huy động sức vàng trong dân dự kiến sẽ triển khai…), nhưng tác
động khách quan từ thế giới sẽ vẫn có đời sống riêng của nó.
Ở định hướng điều hành chung, Thống đốc cho biết quan điểm của Ngân
hàng Nhà nước trong thời gian tới là tiếp tục đảm bảo vị thế cho VND,
cho lợi ích nắm giữ VND. Khi vị thế và lợi ích được khẳng định đồng
nghĩa với việc hạn chế tâm lý và hoạt động đầu cơ, găm giữ ngoại tệ gây
bất lợi cho tỷ giá.
Thống đốc Bình dẫn chứng, từ sau lần điều chỉnh 9,3% hồi tháng 2, đến
hết năm 2011 thì việc nắm giữ VND có lãi hơn nhiều so với nắm giữ USD,
do chênh lệch lãi suất lớn, biến động tỷ giá hẹp.
Và theo như những thông tin định hướng đã đưa ra, trạng thái so sánh đó
có thể tiếp tục duy trì trong năm 2012. Vậy thì lợi nhuận cho hoạt động
đầu cơ USD cũng sẽ phải đặt cược vào “một thế giới đầy bất trắc”?