Bảo hiểm công trình xây dựng: Nghĩa vụ của chủ đầu tư, quyền lợi của khách hàng

Các chuyên gia về xây dựng kiến nghị bắt buộc phải mua bảo hiểm chứ không dừng lại ở việc khuyến khích.

Chưa kiểm tra

Việc quy định các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng phải thực hiện mua bảo hiểm trong hoạt động xây dựng được quy định rõ ràng trong Luật Xây dựng và các văn bản pháp luật hướng dẫn Luật Xây dựng. Theo đó, đối với các nhà thầu tư vấn, điểm đ khoản 2 Điều 51; Điểm g khoản 2 Điều 58 và điểm đ khoản 2 Điều 90 Luật Xây dựng quy định nhà thầu khảo sát xây dựng, nhà thầu thiết kế xây dựng công trình và nhà thầu giám sát thi công xây dựng công trình có nghĩa vụ mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp.

Đối với nhà thầu thi công xây dựng công trình, điểm h khoản 2 Điều 76 Luật Xây dựng quy định: “Nhà thầu thi công xây dựng công trình có nghĩa vụ mua các loại bảo hiểm theo quy định của pháp luật về bảo hiểm”. Đối với chủ đầu tư, điểm i khoản 2 Điều 75 Luật Xây dựng quy định: “Chủ đầu tư xây dựng công trình có nghĩa vụ mua bảo hiểm công trình xây dựng”.

Quy định đã rất rõ ràng như vậy, nhưng theo số liệu từ các cơ quan chức năng trên địa bàn Hà Nội cho thấy, sự tuân thủ pháp luật của nhiều chủ đầu tư dự án, nhà thầu thi công còn khá lỏng lẻo.

Đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết: Đa số các chủ đầu tư dự án đã yêu cầu đơn vị thi công, nhà thầu mua đầy đủ các loại bảo hiểm theo đúng luật định. Bên cạnh đó còn khá nhiều chủ đầu tư không thực hiện tốt việc này, đơn cử như tại Dự án nhà ở cán bộ nhân viên cơ quan các ban Đảng, Thành ủy và HĐND TP Hà Nội, nhà thầu xây dựng chưa mua bảo hiểm máy móc thi công. Hay tại dự án nhà ở để bán cho cán bộ chiến sĩ công an huyện Từ Liêm, cán bộ công chức làm việc tại các cơ quan TP Hà Nội và một phần để kinh doanh, do Vinaconex PVC làm chủ đầu tư - nhà thầu thi công chưa mua các loại bảo hiểm.

Q.Cầu Giấy là một trong nhiều quận nội thành của Hà Nội tập trung nhiều dự án lớn, KĐT nhưng theo ông Phan Văn Lợi - Đội trưởng đội Trật tự xã hội Q.Cầu Giấy, “có vài dự án, chủ đầu tư, nhà thầu không hiểu về việc quy định mua bảo hiểm của Luật Xây dựng, qua kiểm tra chủ yếu thiếu mua bảo hiểm thiết bị công trình. Hiện tại, Đội đang tập hợp và yêu cầu chủ đầu tư cũng như nhà thầu hoàn thiện đầy đủ việc mua bảo hiểm đúng quy định”.

Ông Lê Tiến Nam - Giám đốc Sở Xây dựng Bắc Ninh cho biết, Luật Xây dựng 2003 chỉ khuyến khích chứ chưa mang tính bắt buộc đối với chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị thi công phải mua bảo hiểm. Vì vậy, thời gian qua Sở chưa thành lập đoàn kiểm tra nào.

Đồng tình với Sở Xây dựng Bắc Ninh, đại diện Sở Xây dựng Bình Dương cũng cho hay Sở này chưa kiểm tra việc chấp hành mua bảo hiểm của các chủ đầu tư dự án, nhà thầu đối với công trình xây dựng. Sắp tới Luật Xây dựng 2014 chính thức có hiệu lực, sẽ lên kế hoạch đi kiểm tra từng dự án.

Phải bắt buộc

Trong thực tế, các nhà thầu thi công xây dựng thường không mua bảo hiểm theo quy định của pháp luật. Nếu có, đối với công trình lớn, là mua bảo hiểm máy móc thiết bị sử dụng và trách nhiệm bên thứ ba (và cũng chỉ mua tượng trưng). Việc nhà thầu thi công xây dựng mua đầy đủ các loại bảo hiểm theo quy định thường chỉ tiến hành với những dự án lớn, đặc biệt các dự án liên quan đến đầu tư nước ngoài (FDI, ODA). Nhiều trường hợp khi sự cố xảy ra do biện pháp thi công, nhà thầu thi công xây dựng rất khó khăn về năng lực tài chính để khắc phục.

Nhận định về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Đực - Phó giám đốc Cty Địa ốc Đất Lành cho biết: “Việc quy định bắt buộc các chủ đầu tư phải mua bảo hiểm công trình là hợp lý. Bởi lẽ, một số công trình lớn nên mua bảo hiểm để tránh rủi ro khi có sự cố xảy ra, nếu không thì một số đơn vị không đủ tài chính để đền bù, sau đó bỏ trốn thì khách hàng bị thiệt hại lớn”.

“Luật Xây dựng 2014 sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 01/01/2015, tuy nhiên tôi kiến nghị phần Bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bên thứ 3 và bắt buộc nhà thầu tư vấn, chủ đầu tư, nhà thầu xây dựng phải mua bảo hiểm chứ không dừng lại ở việc khuyến khích. Vì ở khía cạnh xã hội, sản phẩm đó được an toàn và được bảo hành. Đối với chủ đầu tư, chỉ cần bỏ ra một kinh phí nhỏ nhưng tài sản của mình lại được bảo vệ, đừng để mất bò mới lo làm chuồng”, TS Phạm Sỹ Liêm - Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho biết.