"Giải mã" người bơm vốn cho Bianfishco

Ông Trần Kim Minh - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư và Khai thác Công trình Giao thông 584

Trước khi đi Mỹ, anh Trần Văn Trí, chồng chị Hiền, có cho tôi số điện thoại của chị, nhưng tôi cũng không gặp ngay được vì chị Hiền cũng ngại. Trước ngày về mấy ngày, tôi mới gặp được chị Diệu Hiền ở California. Thật sự sức khỏe chị rất xấu.

Và đúng là nếu không gặp trực tiếp chị Diệu Hiền, chúng tôi sẽ không thể quyết định việc sẽ đầu tư vào Bình An, vì chúng tôi không hiểu bức tranh thật của Bình An là gì, chỉ biết rằng họ có một số nhà máy, có thương hiệu.

Khi gặp rồi, trao đổi trực tiếp cũng như tự mình tìm hiểu, tôi mới biết thương hiệu của Bianfishco tại Mỹ quá lớn, có thể coi là một thương hiệu quốc gia. Phải tốn kém biết bao nhiêu tiền của để làm thương hiệu, Bình An mới được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp nhận cho tham gia vào thị trường Mỹ với tư cách là sản phẩm sạch, được hưởng thuế 0%.

Đó được coi là thành tích của chị Hiền, nhưng chưa được gặt hái. Như vậy, tôi thấy đầu ra của Bianfishco quá tốt, thứ hai là thương hiệu, thứ ba là đã được Mỹ chấp nhận.

* Ý tưởng táo bạo, nhưng thuyết phục các cổ đông chấp thuận không phải dễ?

- Tôi thực hiện việc này rất nhanh và quyết liệt. Gặp chị Diệu Hiền ngày 2/5, về Việt Nam ngày 6/5, ngày 7/5 tổ chức đại hội cổ đông, tôi xin mở thêm ngành nghề nông thủy hải sản xuất khẩu, và đề nghị tham gia một phần vốn vào Bình An, nhưng phải tìm hiểu kỹ.

Dù đồng ý, nhưng các cổ đông cũng băn khoăn vì công ty đang quen làm bất động sản, nay chuyển sang làm ngành nghề nông thủy hải sản thì biết gì mà làm. Không khéo có thể mất tiền cổ đông, mất tiền vay ngân hàng.

Tôi phải thuyết phục rằng, bản thân tôi năm 1985-1986 là thanh niên xung phong, nhưng đã chuyên làm về xuất khẩu thủy hải sản ở một loạt công ty thủy sản. Đến năm 1989, tôi từng làm Phó giám đốc Công ty Chế biến hàng xuất khẩu Tân Định ở quận 3. Năm 1991 tôi trực tiếp qua Canada lập công ty thủy sản.

* Trước đó ông đã từng có mối quan hệ cá nhân với bà Diệu Hiền và Công ty Bình An?

- Chưa bao giờ tôi gặp chị Diệu Hiền, tôi đón nhận thông tin về Bình An từ một số bạn bè. Gặp tôi trước khi tôi đi Mỹ, anh Trí nói: “Anh Minh có nhiều bạn hàng bên Mỹ, hãy gặp vợ tôi tìm hiểu lo giúp đầu ra cho Bình An. Bởi các hợp đồng nếu cứ dở dang thì trong vòng 1-2 tháng nữa sẽ mất vì khách hàng nước ngoài không chờ được”.

Tôi thấy thế này, trong nhóm nông sản xuất khẩu mạnh và ổn định có gạo và thủy sản nhờ đầu ra tốt. Bản thân tôi “biết nghề” nên không sợ lỗ khi làm thủy sản. Quyết định đầu tư vào thủy sản, trước đó tôi đã rà soát hết các doanh nghiệp thủy sản xuất khẩu đi Mỹ, được biết Bianfishco được hưởng thuế suất 0%.

Thứ hai, thị trường Mỹ đã biết đến tên tuổi Bianfishco thông qua nhiều sự kiện được chị Hiền tổ chức tại Mỹ, trong đó có cả bà Hillary Clinton từng đến tham dự.

Thứ ba, nếu làm được điều này, chỉ cần đưa một lượng tiền vài trăm tỷ đồng vào, thì thủy sản miền Tây sẽ “bốc” lên. Người hưởng lợi nhất sẽ là nông dân, nhà nước thu ngoại tệ, công ăn việc làm cho 5.000 lao động, và lợi nhuận từ xuất khẩu thủy sản rất tốt.

* Hiện Công ty Bình An đang có nhiều hợp đồng dang dở, trong đó có cả các tên tuổi lớn của Mỹ. Đây là phần quan trọng để ông nhắm vào?

- Khi tham gia vào Bình An, tôi biết họ có nhiều hợp đồng hợp tác với nước ngoài rất lớn và xuất liên tục. Dự kiến, nếu làm tốt, năm 2012 Bình An sẽ xuất được 1.000 container.

Các công ty nhỏ mua lượng hàng từ 3 - 5 container, hiện có vài chục công ty. Còn trong số những khách hàng lớn, tôi đặc biệt quan tâm tới các tên tuổi là Cisco, Wal-mart, Cosco. Chỉ cần vào được “ba ông lớn” này thì cả miền Tây cũng không đủ cung. Họ mua để phục vụ bệnh viện, quân đội, các nhà hàng. Hiện chưa có doanh nghiệp nào của Việt Nam bán trực tiếp cho họ, mà vẫn phải thông qua công ty khác.

* Sau sự cố của Bình An, ông có lo ngại phía đối tác nước ngoài sẽ dè chừng hơn với công ty này?

- Đúng là có dè chừng. Vì vậy, nếu không kết nối sớm lại với khách hàng, thương hiệu Bianfishco sẽ mất và họ sẽ thương hiệu khác. Hiện thương hiệu Vĩnh Hoàn đang rất nổi tại thị trường Mỹ. Do đó, từ nay đến 20/5 sẽ có một hợp tác cụ thể, rõ ràng giữa NTB với Bình An.

* Dư luận đang rất quan tâm đến chính năng lực bản thân của NTB. Đến cuối quý I, theo báo cáo của riêng công ty mẹ, NTB chỉ có 616 triệu đồng tiền mặt. Bản thân công ty mẹ đang đi vay nợ 860 tỷ đồng?

- Chúng tôi đang có hai dòng nợ: nợ của công ty về các dự án và nợ ngân hàng. Ví dụ, nợ dự án ở đường Trịnh Đình Trọng (Q Tân Phú, TP.HCM) của Ngân hàng Phương Nam 106 tỷ, nhưng do là dự án phục vụ tái định cư cho TP.HCM nên không quá lo nguồn tiền.

Nhưng nợ đáng lo là nợ Ngân hàng Nam Á 96 tỷ đồng. Dự án này là dự án nhà cao cấp, do chưa bán được sản phẩm. Thật ra, với vị trí này, chúng tôi không thể làm nhà cho người thu nhập thấp. Nếu chúng tôi làm ngay năm 2008 thì sẽ rất tốt, nhưng không kịp. Sau đó thị trường xuống nhanh, gây khó khăn.

Tiếp đó là nợ Ngân hàng BIDV 59 tỷ đồng. Nhưng nợ lớn nhất là Ngân hàng Nông nghiệp Nam Sài Gòn gần 600 tỷ đồng. Nhưng đây hoàn toàn là dự án hợp tác đầu tư. Và Ngân hàng đã chấp nhận nợ này bằng đảm bảo của chính nợ và tài sản dự án đó.

Phía đối tác đứng ra chịu trách nhiệm cho khoản nợ này. Tôi cố gắng trong vòng 2 năm nữa sẽ qua được khó khăn. NTB sẽ vay thêm tiền và sẽ luân chuyển dòng tiền một cách rõ ràng hơn.

Đến giờ tôi vẫn cho rằng NTB đã đưa ra một quyết định rất quan trọng trong năm 2011 là ngưng hết việc xây dựng các dự án, nên chúng tôi đã rất khỏe. Nếu cứ làm tiếp thì sẽ không bán được hàng và mất niềm tin với cổ đông.

* Ông là người rất nhạy bén với cái mới. Cụ thể, ngoài xây dựng, bất động sản, thủy sản, trước đây ông cũng từng có tiếng trong ngành hàng kinh doanh điện máy?

- Tôi là người đầu tiên làm dịch vụ bán hàng trả góp điện máy tại TP.HCM. Sau một thời gian làm trong công ty nhà nước, năm 1992 tôi tách ra làm tư nhân, thành lập Công ty Điện máy Kim Minh. Lúc đó công ty khá nổi tiếng, đặc biệt là với mô hình bán hàng trả góp.

Nhưng sau đó, tôi đã có một quyết định thiếu chính xác là đầu tư mở khách sạn Kim Minh tại Vũng Tàu. Vốn đầu tư vào đây nhiều quá. Đáng lẽ phải dùng vốn đó đầu tư cho dài hạn, nhưng tôi lại lấy vốn ngắn hạn đầu tư. Vậy là thất bại.

* Chính thất bại này đã khiến ông chìm vào im lặng trong một khoảng thời gian khá dài?

- Sau thời gian “ở ẩn”, năm 1999 tôi quyết định về Tổng công ty Cienco 5 làm phó giám đốc cho một xí nghiệp xây dựng. Lúc đó Cienco 5 đang kêu gọi người bên ngoài vào. Từ đó, tôi vươn lên làm giám đốc xí nghiệp, rồi quyền giám đốc Công ty 584.

Năm 2007, tôi cùng toàn bộ anh em cán bộ, công nhân viên mua lại Công ty 584. Đó là một quyết định lớn, vì giá trị của công ty chỉ 30 tỷ đồng, nhưng số nợ lên tới 52 tỷ đồng. Nhưng tôi nhận thấy thế mạnh của Công ty 584 là các mối quan hệ lớn, thứ hai là thị trường bất động sản lúc đó rất tốt.

Riêng trong năm 2008, Công ty có tới 200 tỷ đồng nằm trong tài khoản mà không cần phải làm gì hết. Chúng tôi làm bất động sản là chủ yếu, từ đây mở ra thêm 8 công ty con về thiết kế, giám sát, điện lạnh, vật tư, sàn bất động sản, đầu tư tài chính, bê tông...

* Chính từ đây ông chọn cho mình những bước đi chắc chắn. Bởi trong khi các doanh nghiệp bất động sản khác chọn phân khúc cao cấp thì ông lại âm thầm làm những công trình giá rẻ?

- Mua đất ở trung tâm mất khoảng 500 triệu đồng/m², tôi mua ngoài Bình Chánh chỉ 2 triệu đồng, tôi xây dựng lên rồi bán cho người nghèo chỉ 8 triệu đồng/m². Hoặc nếu nắm trong tay số vốn 300 tỷ đồng, mua một miếng đất đã hết số tiền này, trong khi với số tiền đó tôi có thể mua nhiều dự án khác.

Tất nhiên, lợi nhuận của tôi sẽ không đột phá, nhưng ổn định. Hầu hết dự án của tôi đều bán hết trước 60%. Nhưng dù vậy, thời gian qua, chúng tôi cũng vẫn gặp khó khăn trong khâu tiêu thụ, vì đó là cái khó chung của thị trường.

* Xin hỏi, nếu thuận buồm xuôi gió trong hợp tác với Bình An, ông sẽ mua 30% cổ phần của công ty được dành cho NTB?

- Đầu tư của tôi vào Bình An theo lộ trình. Hiện lộ trình đầu tiên của chúng tôi là hỗ trợ Bình An sản xuất, để công nhân có việc làm, nông dân có nguồn mua và không gián đoạn hoạt động xuất khẩu. Nếu được, trong tháng này tôi sẽ bay sang Mỹ kết nối để ký lại hết các hợp đồng với đối tác.

Nhưng có thể nói, các bước xử lý tại Bình An vẫn còn khá chậm vì phải xử lý hai chuyện: xử lý từ gốc là mua bán nợ ngân hàng, cổ phiếu, sản xuất. Riêng tôi thì làm phần ngọn là đưa tiền cho sản xuất và xuất khẩu cho các hợp đồng cũ. Do đó, nếu xử lý không xong phần gốc sẽ dính đến phần ngọn.

Vì Bình An là công ty cổ phần, mà tài sản của chị Diệu Hiền lại nằm trong ngân hàng. Tôi đang đi trên ngọn rất có lợi là đưa tiền vào và quản lý được dòng tiền của mình, lấy tiền đi xuất khẩu, đem tiền về trả nợ cho ngân hàng, chia lợi nhuận cho Bình An.

Nhưng đắn đo ở chỗ là phần chia lợi nhuận này có đủ cho việc tính toán và khoanh nợ cho Bình An hay không? Hiện chúng tôi đang chờ giải quyết điều này. Nếu bên Bình An đồng ý, chúng tôi sẽ ký kết hợp tác.

Sau đó tôi sẽ qua Mỹ làm lại hết các hợp đồng dang dở, nhưng với điều kiện các ngân hàng không được siết hết tiền. NTB không đưa tiền cho Bình An trả nợ, chỉ để mua nguyên liệu xuất khẩu. Bước một thành công thì bước hai chúng tôi sẽ tính đến chuyện có mua 30% cổ phần hay không.

* Xin cảm ơn ông!