Thực tế đáng báo động trong các lớp học đào tạo môi giới bất động sản

Đó là lời cảnh báo mạnh mẽ của ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) khi nói về tình trạng “đào tạo chui”, cấp chứng chỉ môi giới bất động sản không đúng quy định đang nở rộ trong thời gian gần đây.

Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, thị trường bất động sản đã chứng kiến lượng doanh nghiệp quay lại tăng tới 76% so với cùng kỳ năm ngoái. Mỗi tháng, có trung bình 430 doanh nghiệp BĐS mới được thành lập, phần lớn tập trung vào mảng môi giới. Hàng chục nghìn cá nhân cũng đang gia nhập hoặc quay trở lại thị trường sau giai đoạn trầm lắng.

Đi cùng với đó là nhu cầu lớn về nhân lực môi giới có kỹ năng, có chứng chỉ hành nghề. Ông Đính cho biết: "Chúng tôi ghi nhận rất nhiều người nghiêm túc, chủ động học tập, tham gia đào tạo chuẩn hóa, chờ thi sát hạch để có chứng chỉ hợp pháp. Đó là tín hiệu rất tích cực”.

Tuy nhiên, phía sau sự sôi động đó là một thực trạng đáng báo động. Theo ông Nguyễn Văn Đính, hiện nay đang tồn tại tình trạng “đào tạo chui” tràn lan, khi nhiều cá nhân vẫn hoạt động môi giới dù không có chứng chỉ, không được đào tạo theo chuẩn. Đáng lo ngại hơn, một số cơ sở đào tạo dù biết rõ các quy định của pháp luật nhưng vẫn cố tình vi phạm, tổ chức các khóa học không phép để trục lợi từ sự thiếu hiểu biết của người học.

Học 5 giờ lấy chứng chỉ môi giới

Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 04/2024/TT-BXD quy định rõ khung chương trình đào tạo hành nghề môi giới và quản lý sàn giao dịch bất động sản. Mỗi chương trình bắt buộc có ít nhất 74 tiết học, tương đương hơn 50 giờ đào tạo, bao gồm 32 tiết kiến thức cơ sở, 24 tiết chuyên môn, 16 tiết thực hành tại sàn và 2 tiết kiểm tra cuối khóa. Nhưng trên thực tế, không ít nơi chỉ tổ chức khóa học kéo dài vỏn vẹn 2 buổi, mỗi buổi 2 tiếng rưỡi, thậm chí có nơi chỉ học duy nhất một buổi và vẫn cấp giấy chứng nhận. Với thời lượng học chỉ khoảng 5 giờ, tức khoảng hơn 6 tiết, những chương trình như vậy không thể đảm bảo bất kỳ yêu cầu nào của Thông tư 04. Đây không chỉ là hành vi vi phạm, mà còn là sự thách thức công khai đối với pháp luật.

Không những rút ngắn thời lượng đào tạo, các cơ sở vi phạm vẫn thu học phí đầy đủ, dao động từ 2 đến 2,5 triệu đồng một khóa học. Người học không chỉ thiệt hại về tài chính mà còn không được trang bị kiến thức cơ bản để hành nghề. Hệ quả là thị trường xuất hiện ngày càng nhiều môi giới thiếu chuyên môn, dễ dẫn đến các rủi ro nghiêm trọng như tư vấn sai pháp lý, môi giới bất động sản không đủ điều kiện giao dịch, tiếp thị dự án “ma” hoặc góp phần tạo nên các đợt sốt giá ảo.

Một nghịch lý đang diễn ra là các khóa học “giả” lại hút học viên, trong khi những khóa đào tạo bài bản của các đơn vị chuyên nghiệp, giảng dạy đúng chương trình và sát thực tế, lại bị chê là học lâu, thi khó. Theo ông Đính, nếu không có giải pháp kịp thời, tình trạng này sẽ đẩy thị trường vào vòng xoáy mất kiểm soát, đánh mất niềm tin của khách hàng và làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín nghề môi giới.

Ông Nguyễn Văn Đính kêu gọi các cơ quan quản lý Nhà nước sớm vào cuộc. Trước hết cần công khai danh sách các đơn vị đủ điều kiện tổ chức đào tạo và cấp chứng chỉ hành nghề theo Thông tư 04 để học viên có căn cứ lựa chọn. Đồng thời, cần tăng cường thanh tra, kiểm tra đột xuất và xử lý nghiêm các cơ sở tổ chức đào tạo trái phép, kể cả xem xét truy cứu trách nhiệm nếu có dấu hiệu lừa đảo.

Cuối cùng, Chủ tịch VARS đề xuất Bộ Xây dựng và các địa phương cần đẩy nhanh tiến độ tổ chức các kỳ thi sát hạch để kịp thời cấp chứng chỉ cho những người học nghiêm túc. Nếu không nhanh chóng bịt lỗ hổng này, thị trường bất động sản sẽ tiếp tục tồn tại lực lượng môi giới “nửa vời” – không đủ kiến thức, không có pháp lý, nhưng lại trực tiếp tiếp cận khách hàng và giao dịch sản phẩm hàng trăm, hàng tỷ đồng.

“Học 5 giờ để hành nghề môi giới là một cú lừa trắng trợn và nguy hiểm. Không thể để tình trạng “thu tiền thật, đào tạo giả” tiếp tục diễn ra. Nếu không ngăn chặn sớm, chúng ta sẽ phải trả giá bằng sự hỗn loạn và mất niềm tin vào toàn bộ thị trường”, ông Nguyễn Văn Đính cảnh báo.