Việc thành lập sàn giao dịch bất động sản rất dễ và hoạt động
cũng rất “tự do”. Ảnh minh họa.
Trong bối cảnh nhà nhà đầu tư bất động sản, người
người đầu cơ đất đai, việc mua bán, chuyển nhượng nhà đất khá xôm tụ,
đặc biệt là những thời điểm sốt đất. Người ta có thể giao dịch bằng giấy
viết tay; có sổ đỏ qua công chứng hoặc xác nhận của UBND cấp xã phường.
Tuy nhiên, có những bất cập nảy sinh, đó là người mua bán bất
động sản thường khai giá thấp để trốn thuế. Trong khi đó rất khó để xác
minh giá giao dịch thật cũng như nhiều thông tin khác không được công
khai, minh bạch, gây thiệt hại cho người mua và dẫn đến nhiều vụ tranh
chấp, khiếu kiện.
Bởi vậy cơ quan quản lý đã nghĩ ra cách tổ
chức ra những “chợ” bất động sản để bịt những lỗ hổng này. Năm 2006,
khái niệm “sàn giao dịch bất động sản” được thừa nhận qua Luật kinh
doanh bất động sản.
Sàn giao dịch bất động sản ra đời được kỳ
vọng sẽ là nơi diễn ra các giao dịch bất động sản và cung cấp dịch vụ về
bất động sản. Cơ quan quản lý cho rằng, tổ chức sàn bất động sản sẽ
giúp cho nhà nước quản lý được các giao dịch, hạn chế thất thu thuế do
việc chuyển nhượng, mua bán ngầm bên ngoài và góp phần bình ổn thị
trường bất động sản. Bên cạnh đó, khi giao dịch qua sàn giá cả được công
khai, thông tin đầy đủ sẽ tránh được rủi ro và thiệt hại cho các bên.
Người ta cũng tính đến việc phát triển các hoạt động của thị trường bất
động sản thông qua việc các hoạt động dịch vụ tư vấn, dịch dụ tiếp thị,
chăm sóc khách hàng, quản lý bất động sản, dịch vụ pháp lý, ngân hàng,
bảo hiểm… Tất cả dịch vụ này sẽ có được cùng với sự ra đời của sàn bất
động sản.
Tuy nhiên, thực tế đã diễn ra không theo dự tính của
cơ quan quản lý. Cho đến nay, đã có hơn 600 sàn bất động sản ra đời
nhưng những bất cập của thị trường bất động sản thì vẫn còn nguyên ở đó.
Những phi vụ lừa đảo, bán nhà ma, thu tiền vênh đã xảy ra tại
một số sàn bất động sản: Vụ lừa mua chung cư mini Petromaning qua sàn
giao dịch BĐS Hà Thành; vụ Công ty đầu tư phát triển Đài Việt dùng tài
liệu giả, ký hợp đồng bán lô đất tại Dương Nội tại sàn Galaxy trên đường
Lê Văn Lương, chiếm đoạt tài sản của khách hàng hơn 4 tỷ đồng, vụ nhân
viên sàn giao dịch bất động sản UDIC bị bắt quả tang khi đang nhận số
tiền chênh lệch lớn trong vụ mua bán căn hộ... Thêm nữa là thị trường
bất động sản cứ hết sốt nóng rồi lại đóng băng, các dịch vụ giá trị gia
tăng hầu như không có hoặc đem lại rất ít giá trị thực tế…
Theo
nhận định Bộ Xây dựng, phần lớn các sàn giao dịch bất động sản còn hoạt
động thiếu chuyên nghiệp, thậm chí trở thành công cụ hợp thức hóa vi
phạm cho các chủ đầu tư. Số sàn thực sự tốt chỉ chiếm khoảng 15%, sàn vi
phạm ít chiếm trên 50%, còn lại là các sàn có vi phạm lớn. Sau khi kiểm
tra, đã có 36 sàn giao dịch bất động sản tại Hà Nội và Tp. HCM bị xử
phạt hành chính từ 60 đến 250 triệu đồng.
Rõ ràng, sàn giao dịch
không phải là bài thuốc để chữa trị những căn bệnh của thị trường bất
động sản. Thậm chí, việc quản lý các sàn lỏng lẻo còn khiến những bất
cập của thị trường bất động sản trở nên trầm trọng, méo mó hơn.