Nhà siêu mỏng, siêu méo tại Hà Nội: Hệ lụy của quy hoạch và cơ chế giải phóng mặt bằng

Nhà siêu mỏng, siêu méo vẫn ngang nhiên tồn tại. Ảnh: HOÀNG LONG

Lỗi từ khâu khảo sát, thu hồi diện tích

Sau nhiều lần "họp lên, họp xuống”, cùng sự tốn giấy mực của các cơ quan báo chí, việc xử lý nhà siêu mỏng, siêu méo tại TP. Hà Nội đã được mở đầu bằng việc ra quân của quận Thanh Xuân. Mặc dù, kết quả đem lại chưa thấy nhưng số tiền phải bỏ ra để khắc phục thiệt hại ước tính hàng tỷ đồng. Thống kê mới nhất của Sở Xây dựng TP. Hà Nội vừa công bố trong tháng 6-2011 cho thấy, Hà Nội đang có 664 trường hợp nhà siêu mỏng, siêu méo. Nhưng xét trên thực tế, không phải bỗng dưng những ngôi nhà siêu mỏng, siêu méo ngang nhiên "mọc” giữa Hà Nội. Đó là một hệ lụy từ việc quy hoạch xây dựng các công trình công cộng thiếu đồng bộ. Việc lấy không hết đất trong quá trình giải phóng mặt bằng đã khiến những căn nhà có diện tích vài chục, đến hàng trăm mét "bỗng dưng” trở thành vài chục mét, có nơi chỉ còn vài mét. Cùng với sự buông lỏng trong quản lý, những ngôi nhà siêu mỏng, siêu méo đương nhiên được "mọc” lên sau khi quy hoạch đi qua.

Thực trạng trên kéo dài từ phố nọ đến phố kia, gây mất mỹ quan, ảnh hưởng đến quy hoạch kiến trúc chung của Hà Nội. Nguyên Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Phí Thái Bình thừa nhận rằng, Hà Nội có nhiều nhà siêu mỏng, siêu méo là do một số địa phương chưa thực hiện đúng chức trách trong việc ngăn chặn các hộ dân xây dựng trên những thửa đất còn lại sau giải phóng mặt bằng. Bên cạnh những hạn chế về cơ chế giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, sự buông lỏng trách nhiệm quản lý của chính quyền, đặc biệt là cấp quận, huyện là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhà siêu mỏng, siêu méo.

Bình mới, rượu cũ

Vấn đề nhà siêu mỏng, siêu méo không chỉ đến năm 2011 mới "nóng” mà trước đó, vào thời điểm năm 2010, tại kỳ họp HĐND TP. Hà Nội, vấn đề này đã được các đại biểu HĐND TP đem ra "mổ xẻ”. Trả lời chất vấn của các đại biểu, ông Nguyễn Văn Hải, Giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc Hà Nội cho rằng, thành phố đã mở được nhiều tuyến đường mới, nhiều nút giao thông, đồng thời kết hợp xây dựng cảnh quan hai bên ở các khu đô thị mới. Nhưng chủ trương mở những tuyến đường mới, xóa bỏ nhà siêu mỏng, siêu méo vẫn chưa được như mong muốn do còn nhiều khó khăn, tồn tại như ngân sách thành phố hạn hẹp, không kêu gọi được nhà đầu tư đủ lớn tham gia, hơn nữa thành phố cũng chưa nhận được sự đồng thuận của dân trong đền bù, giải tỏa, thiếu cơ sở pháp lý. Tuy nhiên, sự giải thích trên của ông Hải đã vấp phải nhiều ý kiến không đồng tình. Nhiều đại biểu khẳng định, nguyên nhân dẫn đến những tồn tại trong việc xóa nhà siêu mỏng, siêu méo để giải phóng mặt bằng, mở đường mới là "chưa thực sự thỏa đáng”. Như đại biểu HĐND Vũ Đức Tân bức xúc "đã phải mất rất nhiều tiền để đền bù cho tuyến Kim Liên-Ô Chợ Dừa, nhưng đến giờ vẫn còn nhà siêu mỏng, siêu méo trên tuyến đường này”.

Cho đến nay, TP Hà Nội mới bắt đầu bắt tay vào cuộc để xử lý "vấn nạn” trên. Ngày 21-6-2011, ông Trần Viết Ngôn, Phó Chánh thanh tra Sở Xây dựng Hà Nội cho biết: Sở đã có báo cáo tổng hợp gửi UBND TP. Đến nay các quận, huyện mới chỉ thực hiện được việc thống kê, phân loại đề xuất hướng xử lý vì có phát sinh số liệu mới so với số liệu thời điểm tháng 3-2011 trở về trước. Nếu vậy, việc khắc phục hậu quả ắt lại càng khó bởi "bỗng dưng” phát sinh thêm "số liệu mới”....

Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP. Hà Nội Nguyễn Thế Hùng cho biết, hiện nay việc xử lý nhà siêu mỏng, siêu méo vẫn đang được tiến hành. Tuy nhiên các quận huyện vẫn chưa thực hiện được việc phê duyệt phương án xử lý. Theo ông Hùng thì có 2 phương án được đưa ra là hợp khối và thu hồi, tuy nhiên với những trường hợp đủ điều kiện để hợp khối cũng khó làm vì người dân không thỏa thuận được với nhau. Bởi sau khi hợp khối, người dân không thực hiện những buôn bán nhỏ hoặc không đập đi xây lại tổng thể cho phù hợp với quy hoạch chung. "Nếu những hiện tượng như vậy xảy ra, việc xử lý nhà siêu mỏng, siêu méo chỉ là hình thức, chưa cải thiện được bộ mặt mỹ quan đô thị”-ông Hùng nhấn mạnh.