Tổng kiểm toán: Có thể kiện nếu kết luận của chúng tôi sai

Kết luận của Kiểm toán Nhà nước về quyết toán ngân sách năm 2015 nêu ra nhiều tồn tại, hạn chế trong phân bổ vốn ngân sách của Bộ Kế hoạch & Đầu tư. Kiểm toán Nhà nước đã yêu cầu cơ quan này kiểm điểm và xử lý trách nhiệm cá nhân có liên quan vụ việc tự ý bố trí kế hoạch vốn cho 18 dự án không có cơ sở. Tuy nhiên, sau đó lãnh đạo Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho rằng, Bộ không làm sai trong phân bổ ngân sách, và kiến nghị Quốc hội, Chính phủ làm "trọng tài phán xử".

Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội ngày 1/6, Tổng kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc khẳng định, quá trình tiến hành kiểm toán, kết luận kiểm toán đưa ra sau khi lấy ý kiến các bộ, ngành, và "ai nói vậy là họ thiếu trách nhiệm".

- Sau khi kết luận Kiểm toán Nhà nước được đưa ra, nhiều cơ quan được kiểm toán như Bộ Kế hoạch & Đầu tư đã phản ứng, không đồng tình. Một số đơn vị được kiểm toán còn cho biết họ không được trao đổi về kết quả kiểm toán ấy. Xin ông nói rõ về việc này?

- Trong quá trình thực hiện kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước luôn thực hiện theo đúng quy định. Họ nói như thế chứng tỏ họ không trung thực, thiếu trách nhiệm vì Kiểm toán Nhà nước khi làm có sự trao đổi, biên bản kiểm toán phải có sự chứng kiến của đơn vị được kiểm toán. Đồng thời chúng tôi cũng có văn bản yêu cầu đơn vị được kiểm toán giải trình các vấn đề mà Kiểm toán Nhà nước yêu cầu.

Sau đó Kiểm toán Nhà nước mới lên dự thảo để báo cáo, rồi thông qua tổ kiểm soát chất lượng kiểm toán, tới đoàn kiểm toán... Kế tiếp, hội đồng cấp vụ duyệt, đại diện Tổng kiểm toán Nhà nước (có thể là Tổng kiểm toán hoặc Phó tổng kiểm toán) mới duyệt lại, xem những kết luận này có bằng chứng không, biên bản làm việc ra sao, chứng từ thế nào…? Nên những phản ứng cho rằng kết quả kiểm toán thiếu chính xác thì chứng tỏ, một là người đó không làm trực tiếp, hai là họ thiếu trách nhiệm.

Tổng kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc bên hành lang Quốc hội sáng 1/6.

- Nếu không đồng tình với kết luận của Kiểm toán Nhà nước thì các đơn vị được kiểm toán có quyền gì, thưa ông?

- Họ có quyền khiếu nại, thậm chí kiện ra tòa. Phía Kiểm toán Nhà nước bao giờ cũng đề nghị đơn vị được kiểm toán báo cáo giải trình, và chúng tôi đi đến tận cùng gốc rễ của sự việc: Giải trình như thế nào, có đúng luật hay không; rồi phải đưa ra bằng chứng, có tranh luận với nhau và Kiểm toán Nhà nước chịu trách nhiệm về kết luận của mình.

- Đại diện Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho rằng, trong quá trình kiểm toán, đã trao đổi rất nhiều lần, không đồng tình quan điểm của Kiểm toán Nhà nước, nhưng cuối cùng kết luận vẫn đưa ra. Ông nhận định thế nào?

- Việc phản ứng của Bộ Kế hoạch & Đầu tư tôi cho là không đúng. Bởi vì chúng tôi mới chỉ nói đến chuyện thủ tục sai chứ chưa nói đến vấn đề trách nhiệm, thất thoát lãng phí. Ví dụ, họ phản ứng là 18 dự án Kiểm toán Nhà nước kết luận không đúng, bố trí vốn theo chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Kiểm toán Nhà nước yêu cầu nếu theo chỉ đạo thì căn cứ vào văn bản nào, công văn nào, thông báo làm việc nào... thì lại không đưa được ra. Như vậy rõ ràng họ làm việc không đúng.

Ngoài ra, Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho rằng việc phân bổ vốn 11 lần do Luật đầu tư công. Tôi lưu ý, Bộ Kế hoạch chính là đơn vị chủ trì soạn thảo luật này, mà theo chỉ thị của Thủ tướng, Luật ngân sách, Luật đầu tư công thì phải phân bổ trước ngày 31/12, tuy nhiên trong 11 lần phân bổ thì chỉ một lần trước ngày 31/12, còn lại 10 lần sau phân bổ sai, sau thời hạn.

- Quan điểm của ông trước việc Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho biết sẽ kiến nghị Chính phủ, Quốc hội làm "trọng tài phân xử" vụ việc này?

- Họ gửi là quyền của họ. Còn tại Kiểm toán Nhà nước, chúng tôi chưa nhận được công văn nào từ các đơn vị được kiểm toán, kể cả Bộ Kế hoạch & Đầu tư.

Điều quan trọng là kết luận của Kiểm toán Nhà nước có đầy đủ bằng chứng và chịu trách nhiệm trước pháp luật, Quốc hội. Nếu sai thì phải sửa, mới trung thực, còn nếu cần kiểm toán có thể tổ chức họp báo đưa ra những bằng chứng.