Phụ nữ - Động lực mới của kinh tế thế giới

Buồn thay, nghiên cứu mới đây của một nhóm các nhà hoạt động thuộc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) về "Phụ nữ, việc làm và kinh tế” cho thấy, mặc dù có một số cải thiện, nhìn chung tiến độ đẩy nhanh bình đẳng giới đang trì trệ đáng kể. Đây là một tin xấu không chỉ cho nữ giới, vì nó có liên quan mật thiết đến tốc độ phát triển của nền kinh tế thế giới, với mức giảm tương ứng có khi lên tới 27% tại một số quốc gia.

Lực lượng phụ nữ tham gia lao động vẫn còn ở mức thấp hơn nhiều so với nam giới, chỉ khoảng một nửa phụ nữ trong độ tuổi lao động được tuyển dụng. Phụ nữ đa phần vẫn phải làm các công việc không được trả lương và ngay cả trong lĩnh vực lao động trả lương thì phần lớn vẫn ở phân khúc của người thu nhập thấp hoặc loại công việc "không ra việc".

Trong nhóm công việc tương tự như của nam giới, phụ nữ được trả lương thấp hơn, ngay cả trong khối các nước phát triển như OECD chứ chưa nói các nước đang phát triển. Trong khối này, chênh lệch thu nhập hai giới là 16%. Tại nhiều quốc gia, người ta nghĩ ra nhiều hình thức phân biệt đối xử nhằm mục đích giảm lương của nữ giới, cũng như hạn chế họ tới các vị trí quản lý.

Theo tính toán, nếu lực lượng lao động nữ tại Ai Cập được nâng lên bằng với tỷ lệ nam tham gia lao động, thì GDP nước này sẽ tăng trưởng tới mức 34%, tại Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất, GDP sẽ tăng ở mức 12%, ở Nhật là 9% và Mỹ 5%. Theo một nghiên cứu gần đây của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về 865 triệu phụ nữ chưa có cơ hội tham gia vào nền kinh tế, 812 triệu trong số này đến từ các nước đang phát triển hoặc các khu vực mới nổi.

Phụ nữ tham gia lao động sẽ đẩy mạnh phát triển kinh tế theo nhiều cách. Thứ nhất, thu nhập của họ góp phần tăng thu nhập cho gia đình, đặc biệt đầu tư phát triển cho trẻ em gái, yếu tố quan trọng cho sự phát triển bền vững lâu dài. Phụ nữ tham gia vào công việc giúp môi trường làm việc trở nên đa dạng hơn, sáng tạo hơn, tăng năng suất và đặc biệt khuyến khích đổi mới. Ở các nước tiên tiến, phụ nữ tham gia lao động sẽ giúp giảm bớt các yếu tố tiêu cực của việc thiếu hụt lao động, một yếu tố gây ra bởi cơ cấu dân số già.

Vì đâu mà những tiến bộ này còn bị cản trở? Việc phân biệt đối xử về mặt pháp lý, thể hiện trong các quy định hành chính cũng như về mặt định kiến xã hội đối với phụ nữ ở nhiều nước vấn còn ngăn cản lực lượng lao động này tìm kiếm được việc làm đúng nghĩa. Kết quả là họ chiếm ưu thế trong khối kinh tế không chính thức, việc làm tạm bợ, thu nhập thấp.

Ngoài ra, hệ thống thuế và các chương trình phúc lợi nhiều nước được thiết kế mà quên đi sự đóng góp của giới này, không khác gì hạn chế họ tham gia lao động. An sinh xã hội thiếu thân thiện với quá trình thai nghén, sinh nở và nuôi con nhỏ của nữ giới là một ví dụ. Nhà trẻ mẫu giáo công lập nhận trẻ em từ 18 tháng tuổi, nhưng người mẹ chỉ được nghỉ sinh 6 tháng. Như vậy, từ khi trẻ 6 tháng tuổi đến 18 tháng tuổi, gia đình phải tự bố trí để nuôi con. Nhiều người mẹ không có cách nào khác là phải tạm ngừng công việc để thực hiện thiên chức.

Hệ thống chính quyền phải có sự đồng lòng nhất trí thể hiện trong tất cả các chính sách, văn bản để hỗ trợ phụ nữ tham gia lao động. Ví dụ nếu thuế thu nhập cá nhân đánh vào lao động thứ hai tham gia lao động của một hộ gia đình được hạ thấp hơn một chút, phụ nữ sẽ hăng hái tìm việc làm hơn. Các chương trình phúc lợi nếu đảm bảo dịch vụ chăm sóc trẻ tốt hơn cũng sẽ thúc đẩy họ tham gia lao động. Tại Brazil, trong 20 năm trở lại đây, tỷ lệ phụ nữ tham gia lao động tăng mạnh, từ 45% lên mức 60%, một phần lớn nhờ vào các chính sách hỗ trợ cho các hộ gia đình.

Hiện nay, với triển vọng tăng trưởng không lấy gì làm khả quan tại khắp các thị trường trên thế giới, việc phụ nữ tham gia lao động càng cần thiết hơn bao giờ hết. Phụ nữ đã, đang và luôn sẵn sàng tham gia lao động với năng lực đã được chứng minh.