Chân dung người nắm giữ vận mệnh nền kinh tế Ukraine

Theo trang tin Bloomberg, ông Aivaras Abromavicius, người vừa được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Kinh tế Ukraine đang rất tự tin rằng, ông cùng các cộng sự trong nội các mới có thể xoay chuyển tình thế đang rất khó khăn hiện nay, cứu nền kinh tế Ukraine thoát khỏi nguy cơ sụp đổ.

Ông Abromavicius lẽ ra sẽ không bao giờ trở thành một quan chức chính phủ Ukraine.Vị giám đốc quản lý tài sản 38 tuổi đến từ Lithuania. Ông chuyển tới Kiev cách đây 6 năm sau khi kết hôn với một người Ukraine. Ông chỉ bỏ quốc tịch Lithuania sau khi chấp nhận vị trí bộ trưởng nước này.

Tân Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Aivaras Abromavicius.

Hai người nước ngoài khác là công dân Mỹ Natalie Jaresko và Gruzia Oleksandr Kvitashvili cũng đã chấp nhận quốc tịch Ukraine để trở thành bộ trưởng tài chính và bộ trưởng y tế.

Khi được hỏi vì sao ông lại vượt qua được các nhà quản lý quỹ và các nhà đầu tư khác trên thế giới để trở thành Bộ trưởng Kinh tế Ukraine, ông Abromavicius trả lời: "Tôi đoán là không có ai lớn hơn tôi ở Kiev". Trước khi nhận vị trí mới, ông Abromavicius là thành viên cấp cao của tập đoàn quản lý tài sản East Capital, có giá trị 3,6 tỉ USD ở Kiev và ông có cổ phần trị giá 372.000 USD ở công ty này.

Ông chỉ mới có quốc tịch Ukraine được một tháng và ông thừa nhận rằng chỉ có thể hiểu được khoảng 85% nội dung của các cuộc họp chính phủ. Tuy nhiên, ông vẫn khẳng định mình là một người yêu nước.

Khác với công việc trước đây, với vị trí Bộ trưởng Kinh tế Ukraine, ông Abromavicius đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề khó khăn.

Nền kinh tế Ukraine đã dần lâm vào tình trạng tồi tệ hơn sau khi cựu Tổng thống Viktor Yanukovych bị lật đổ vào cuối tháng 2/2014. Chính phủ mới đã cố thúc đẩy các hoạt động kinh tế bằng cách dỡ bỏ những trở ngại về thủ tục, về thuế và hệ thống quản lý, nhưng dường như không có tác dụng.

Tới đầu tháng 12/2014, dự trữ ngoại hối quốc gia của Ukraine giảm xuống dưới 10 tỷ USD. Nguồn dự trữ này vẫn đang tiếp tục giảm với tốc độ rất đáng báo động: Tháng 11/2014 giảm 2,6 tỷ USD, chỉ thấp hơn một chút so với 3 tỷ USD mà Kiev đang hy vọng có được từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) trong tháng 1/2015.

Nếu Ukraine không hạn chế việc trao đổi đồng hryvnia của Ukraine trong các giao dịch tiền tệ thì mọi thứ sẽ còn tồi tệ hơn. Công dân Ukraine không được phép đổi hơn 3.000 hryvnia (tương đương 189 USD) một ngày. Vẫn có thị trường chợ đen cho những người có nhu cầu lớn hơn, nhưng tỷ giá cao hơn ít nhất 20% so với tỷ giá chính thức.

Andrei Illarionov, một cựu cố vấn kinh tế của Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Viện Cato ở Washington cho biết, vỡ nợ là "thực tế không thể tránh khỏi" trong tháng tới, trừ khi chính phủ giảm mạnh chi tiêu, cải cách hệ thống hưu trí và chế độ chính phủ độc quyền về dầu và khí đốt để giảm thiểu hoặc xóa bỏ trợ cấp năng lượng.

Ông Abromavicius cho hay, đó chính xác là những gì mà nội các mới sẽ làm. Nội các giờ đang có những chuyên gia vững vàng như ông và nhận được sự ủng hộ của một quốc hội có tư tưởng ủng hộ châu Âu rõ ràng. Ông nói: "Chúng tôi có một tinh thần đồng đội mạnh mẽ".

Ngày 9/1, một đại diện của IMF sẽ tới Kiev. Nếu muốn nhận khoản vay từ IMF, Ukraine sẽ phải có kế hoạch chi tiêu hết sức chặt chẽ.

Ông Abromavicius tin tưởng sẽ cắt giảm chi tiêu một cách triệt để. Bộ Kinh tế có 1.300 nhân viên tại 24 phòng, ban, với mức lương trung bình 5.000 hryvnia (316 USD). Ông có kế hoạch cắt giảm khoảng 20% nhân viên và chỉ giữ lại 15 phòng, ban.

Ông nói: "Tôi hy vọng các đồng nghiệp sẽ làm theo gương của tôi”. Toàn bộ chính phủ cam kết sẽ cắt giảm 10% nhân viên.

Khi được hỏi tại sao ông chỉ cần 1.040 nhân viên Bộ Kinh tế. Ông cho biết ông tin tưởng vào các cố vấn tình nguyện hơn là các nhân viên thuộc bộ. Ông đã mời một cựu quan chức Estonia hợp tác về dự án chính phủ điện tử.

Abromavicius còn cho biết, vẫn đang tham khảo ý kiến của người tiền nhiệm, chuyên gia kinh tế Pavlo Sheremeta, người đã từng chỉ trích bộ máy quan liêu của Ukraine đã dập tắt những hoạt động có ý nghĩa. Abromavicius cho biết đang tham vấn ông Sheremeta về vấn đề đơn giản hóa hệ thống quản lý.

Theo ông, có rất nhiều việc phải làm để cải cách 3.500 công ty nhà nước của Ukraine. Ông đề xuất bổ nhiệm các giám đốc độc lập, minh bạch hóa các công ty. Ông cũng đang lên kế hoạch đại tu hệ thống mua bán nhà nước, hiện đang chiếm tới 10 tỷ USD/năm. Theo ông, nếu minh bạch hơn, Kiev có thể tiết kiệm ít nhất 2 tỷ USD/năm trong khoản này.

Abromavicius hứa hẹn sẽ thực hiện những cải cách đầu tiên trong vòng một tháng.

Chính phủ cũng đang rất quan tâm đến cắt giảm thuế lương bổng xuống chỉ còn 16%, gần với mức của Mỹ đối với những người có thu nhập thấp nhất, từ 41% hiện tại. Và ngay sau đó, giá khí đốt tự nhiên cho hộ gia đình sẽ bắt đầu tăng. Trong tháng này, chính phủ dự kiến sẽ thiết lập một lịch trình để loại dần các khoản trợ cấp.

Tất cả những động thái trên được đánh giá là đang đi đúng hướng. Abromavicius nói: "Chúng ta không nên lãng phí cuộc khủng hoảng này. Đó là cơ hội duy nhất để cải cách”.

Phương Tây không thể để Ukraine thất bại, bởi vì điều đó sẽ chứng minh Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đúng khi nhận xét rằng các nguồn trợ giúp của phương Tây không đáng tin cậy và không hiệu quả. Vì vậy, IMF có thể sẽ cung cấp phần tiếp theo trong gói 17 tỷ USD đã được phê duyệt để cứu giúp chính phủ Kiev. Tuy nhiên, theo Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker, Ukraine sẽ cần có thêm 15 tỷ USD để tồn tại trong năm nay.