Ba thách thức dành cho tân CEO Anglo American

Trên thực tế, chức CEO của Anglo American bị khuyết từ cuối tháng 10/2012, khi bà Cynthia Carroll, CEO đã đệ đơn xin từ chức và được chấp thuận. Tuy nhiên, bà vẫn tạm nắm quyền điều hành cho đến khi tìm được người thay thế. Nay thì sứ mệnh của bà ở Anglo American coi như đã hết.

Theo hợp đồng đã ký, ông Mark Cutifani sẽ chính thức nắm quyền điều hành Anglo American từ ngày 3/4/2013. Từ nay đến thời điểm đó, ông sẽ làm quen công việc, nhận bàn giao và tìm hiểu trên thực địa mọi dự án mà Tập đoàn đang triển khai.

Lương cơ bản của ông là 1,2 triệu bảng Anh/năm (khoảng 1,9 triệu USD/năm), cộng thêm tối đa 7 triệu bảng Anh/năm (tuỳ thuộc vào kết quả kinh doanh và giá cổ phiếu của Anglo American). Anglo American hiện có cổ phiếu niêm yết đồng thời tại 2 sàn chứng khoán London (Anh) và Johannesburg (Nam Phi). Tại phiên giao dịch ngày 9/1, giá cổ phiếu của Anglo American tại Sở GDCK London tăng 1,5%, lên 20,20 bảng Anh/cổ phiếu.

Mức lương trên quả là hấp dẫn, song thách thức đặt ra với ông cũng rất rõ ràng và nặng nề, đó là phải “tạo dựng Anglo American thành công ty khai khoáng tốt nhất thế giới” (nguyên văn tiếng Anh: “Create the world’s best mining company”.

Tại lễ trao quyết định, ông Mark Cutifani cảm thấy khá tự tin như không hề có sức ép nào khi phát biểu: “Chúng ta có tài sản cần thiết, có nguồn nhân lực chất lượng cao và có quyết tâm. Vậy thì chẳng có lý do gì mà không thực hiện được mục tiêu đề ra. Hơn nữa, tôi được đào tạo làm kỹ sư khai thác khoáng sản, nên hiểu rõ ngành nghề này”.

Theo nhiều nhà phân tích, dù nói cứng vậy, chứ ông cũng lo lắm, bởi có 3 thách thức lớn đều được coi là rất “xương xẩu” mà ông phải lao ngay vào trực tiếp giải quyết sau khi lên nắêm quyền.

Thứ nhất, tình hình bất ổn về an ninh đang diễn ra tại nhiều mỏ khai thác platinum của Tập đoàn ở Nam Phi. Anglo American Platinum (Amplats) là công ty con của Anglo American, là công ty tư nhân lớn nhất ở Nam Phi, đồng thời cũng chính là nhà khai thác platinum lớn nhất thế giới. Quan hệ giữa chính quyền các địa phương có mỏ và Amplats đã xấu đi rõ rệt sau khi xảy ra các vụ bãi công và bạo loạn làm một số công nhân thiệt mạng.

Thứ hai, ông Mark Cutifani phải giải quyết tình trạng sa lầy của Anglo American trong Dự án khai thác quặng sắt Minas-Rio ở Brazil, có tổng vốn đầu tư khổng lồ hơn 10 tỷ USD. Anglo American đang ở thế tiến thoái lưỡng nan, đi cũng dở, ở không xong. Ngân hàng Barclays (Anh) cung cấp vốn tín dụng cho Anglo American trong dự án này đã khuyên Anglo American rút lui, song Ban lãnh đạo Tập đoàn vẫn dùng dằng, bởi tháo lui là có nghĩa chấp nhận mất cỡ vài tỷ USD.

Thứ ba, việc tranh chấp tại các mỏ khai thác đồng tại Los Bronces (vùng núi Andes, Chile) giữa Anglo American với Codelco, tập đoàn khai thác đồng lớn, đầy thế lực, được Chính phủ Chile hậu thuẫn. Thêm vào đó, tại mỏ đồng Collahuasi (Chile), Anglo American lại đang có mâu thuẫn chưa dàn hoà được với đối thủ Glencore Xstrata (Anh- Thuỵ Sỹ).

Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích trong ngành khai khoáng quốc tế lại nhận định, trong bối cảnh hiện nay, Anglo American khó mà tìm được chuyên gia “chữa cháy” nào tốt hơn ông Mark Cutifani.

Bản thân ông John Parker, Chủ tịch Anglo American đã không tiếc lời khen ngợi Mark Cutifani. Theo ông John Parker, ông Mark Cutifani đã rất xứng đáng với sự lựa chọn trên, khi vượt qua các ứng cử viên sáng giá, như Alex Vanselow, nguyên Giám đốc phụ trách tài chính (CFO) của Tập đoàn khai khoáng BHP (Anh – Australia), ông Rene Medori, CFO của Anglo American… Có một số lý do để lãnh đạo Anglo American kỳ vọng vào vị tân CEO này.

Thứ nhất, ông Mark Cutifani là chuyên gia khai khoáng được đào tạo cơ bản và có nhiều kinh nghiệm do có tới hơn 35 năm lăn lộn trên thương trường. Từ năm 1976, khi chính thức bước vào ngành khai khoáng đến nay, ông Mark Cutifani đã trực tiếp tham gia vào khai thác 20 loại khoáng sản khác nhau ở tại nhiều mỏ tại gần 30 nước ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ và Australia. Chính vì thế, nên ông hiểu rất rõ bản chất các vấn đề về khai khoáng lẫn các tranh chấp có liên quan. Ông từng là CEO của AngloGold Ashanti, tập đoàn khai thác vàng lớn thứ ba thế giới từ ngày 1/10/2007 và AngloGold Ashanti đang làm ăn rất khá.

Thứ hai, ông là người có quan hệ rộng với nhiều chính khách quan trọng ở các quốc gia, như Brazil, Chile, Nam Phi…, nơi mà Anglo American đang có tranh chấp cần giải quyết. Ông còn là thành viên Ban lãnh đạo Hội đồng Vàng thế giới (World Gold Council - WGC); Hội đồng Khai khoáng và Kim loại quốc tế (ICMM)… Đây là những lợi thế đáng kể của ông. Vấn đề còn lại là ông có thể khai thác tối đa đến đâu để “được việc” cho Tập đoàn.