Ai dám cười Larry Page!

Nếu có ai đó vui mừng hết lớn thì người đó chính là Larry Page. Vào ngày 13.10, Google tiếp tục công bố lợi nhuận quý III rất lạc quan khi tăng tới 26% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 2,7 tỉ USD. Trong khi đó, doanh thu tăng mạnh 33% đạt 9,7 tỉ USD. Tính đến ngày 30.9.2011, Công ty đã có 42,6 tỉ USD tiền mặt.

Trước đó, giới phân tích đã dự báo một sự sụt giảm trong tăng trưởng của Google, cho rằng cuộc khủng hoảng nợ tại châu Âu và sự trì trệ kinh tế tại Mỹ sẽ khiến các nhà làm quảng cáo lo ngại mà cắt giảm ngân sách chi tiêu. Thay vào đó, doanh thu quý III của google còn cao hơn cả mức tăng trưởng 32% trong giai đoạn tháng 4-6. Đây là mức tăng lần thứ tư liên tiếp trong doanh thu hằng quý. Giá cổ phiếu của Google cũng tăng mạnh tới 6% vào ngày 13.10.

Điều quan trọng hơn là kết quả này đã gia tăng niềm tin vào vị tân Tổng Giám đốc (CEO) Larry Page. Mặc dù là người đồng sáng lập Google, nhưng Page đã đón nhận sự hờ hững của giới đầu tư khi ông thay vị tổng tư lệnh Eric Schmidt (người dẫn dắt Google trong 10 năm qua) cách đây 6 tháng. Họ cho rằng Page sẽ không thể nào cứu vãn được thời kỳ hoàng kim của Google.

Sự ì ạch là thách thức của Google

Page là CEO đầu tiên của Google trước khi giao lại cương vị này cho Schmidt vào năm 2001. Khi đó, Google chỉ là một công ty mới thành lập chỉ mới bắt đầu sinh lãi với 200 nhân viên. Khi Schmidt ra đi, di sản ông để lại là một tập đoàn lớn tạo ra gần 30 tỉ USD doanh thu hằng năm và hơn 24.000 nhân viên. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng như vũ bão của Hãng đã chậm lại trong những năm gần đây và phần lớn doanh thu vẫn đến từ bộ phận quảng cáo tìm kiếm. Đây lý do khiến cho diễn biến giao dịch của cổ phiếu Google luôn thấp hơn diễn biến của chỉ số Nasdaq.

Sự hờ hững trước việc Page quay trở lại cầm cương một phần là vì cho rằng Page thiếu kinh nghiệm trong việc điều hành giữa lúc Google đang đối mặt với vô vàn thách thức, đặc biệt từ các công ty internet trẻ và khỏe như Facebook, vốn đang tranh giành lượng người sử dụng và doanh thu từ quảng cáo của Google. Các nỗ lực tiến chân vào lĩnh vực truyền thông xã hội lại không mang về kết quả với hàng loạt cú vấp ngã như dịch vụ Mạng xã hội Google Buzz thất bại. Hãng cũng đối mặt với sự dòm ngó của các cơ quan chống độc quyền trên khắp thế giới.

Một nhà quan sát Google lâu năm là Danny Sullivan, biên tập viên của SearchEngineLand, nhận định, mặc dù vẫn có lợi nhuận lớn, nhưng danh tiếng Google ngày càng suy giảm. Ông cho biết: “Cách đây vài năm, Google được xem là một công ty không có gì sai, nhưng ngày nay, có nhiều mối lo ngại về tính cá nhân, quan liêu và hàng loạt báo cáo bất lợi từ các cơ quan chống độc quyền”.

Khi Larry Page ra tay

Cải tiến Google và đưa Hãng thoát ra khỏi vùng an toàn “quảng cáo tìm kiếm” là mục tiêu của Page khi ông quay trở lại vị trí CEO vào tháng 4 vừa qua.

Chỉ vài ngày sau khi quay trở lại Google, Page đã lọc máu cho dàn quản lý cấp cao. Mục đích của ông là nhằm xóa bỏ sự ì ạch trong phong cách làm việc và thúc đẩy tính cải tiến, yếu tố quyết định sự thành công trước đây của Google. Ông đã đề cử 7 nhà điều hành để cai quản những bộ phận quan trọng nhất của Hãng. Họ chịu trách nhiệm báo cáo trực tiếp với Pgae nhằm giảm tính quan liêu và rút ngắn quá trình ra quyết định. Trong những vị tướng mà Page tiến cử có Andy Rubin, người phụ trách hệ điều hành di động Android; Salar Kamangar, điều hành YouTube và bộ phận video; Sundar Pichai, đứng đầu mảng trình duyệt web Chrome và Vic Gundotra, phụ trách chiến lược phát triển mạng xã hội của Google để cạnh tranh với các đối thủ trong đó đặc biệt nhất là Facebook. Ba vị tướng khác còn có Susan Wojcicki, đứng đầu mảng quảng cáo; Alan Eustace, phụ trách mảng tìm kiếm web và Jeff Huber, phát triển thị trường thương mại nội địa.

Các nhà quản lý hiện được yêu cầu phải email cho Page về những dự án mà họ đang tiến hành chỉ trong tối đa 60 từ, nhằm để họ nắm được điểm cốt lõi tập trung nhất của dự án. Ông cũng dành nhiều thời gian để nói chuyện với các nhà quản lý về những vấn đề họ đang đối mặt. Page cũng thiết lập lại thói quen họp hằng tuần, một thói quen mà Schmidt đã từ bỏ khi nắm quyền vào năm 2001. “Luôn tập trung và hiểu rõ những mảng nào cần ưu tiên sẽ đem đến cho chúng ta những cơ hội đáng kinh ngạc”, Page nói.

Đồng thời, Page cũng gắn 25% mức thưởng hằng năm của nhân viên vào sự thành công của chiến lược mạng xã hội. Nghĩa là nếu chiến lược mạng xã hội của Google thất bại trong năm nay, họ sẽ bị giảm 25% mức thưởng, còn ngược lại, thưởng của họ sẽ tăng 25%. Điều này cho thấy Page đã xem trọng mảng mạng xã hội như thế nào trong tương lai của Google.

Và kết quả ban đầu khá lạc quan. Chương trình tái cơ cấu của Page đã nhận được sự đồng tình của đa số nhân viên. Một nhà điều hành của Hãng cho biết, trong vòng vài tháng qua, Page đã nỗ lực thay đổi Công ty như ông đã cam kết, làm rõ trách nhiệm của từng nhà điều hành, nâng cao tính công khai, giải trình trách nhiệm và nói rõ những vấn đề cần ưu tiên trong quá trình tái cấu trúc sâu rộng. Ông cũng từ bỏ hàng loạt sản phẩm không thuộc nhóm ưu tiên như Google Health, Google Labs.

Google+, mạng xã hội mới thành lập của Hãng nhằm cạnh tranh với Facebook, cũng đã cho thấy bước phát triển ban đầu. Tính đến cuối tháng 9.2011, Google+, mới ra đời được 3 tháng, đã có 40 triệu người sử dụng so với con số chỉ 10 triệu người vào cuối tháng 6. Page luôn xác định Facebook là một thách thức với Google vì Facebook càng bành trướng thì điểm mù của Google càng gia tăng (vì Google không thể tìm kiếm dữ liệu trên nền tảng của Facebook). Điều đó có nghĩa là các kết quả tìm kiếm của Google sẽ không thể là tối ưu nhất khi ngày càng nhiều người đến với Facebook để chia sẻ thông tin. Và Nếu Google+ thu hút nhiều người sử dụng hơn, Hãng sẽ thu hút nhiều khách hàng và nhà quảng cáo hơn.

Hệ điều hành Android của Google cũng ngày càng trở nên phổ biến mặc cho những vụ kiện vi phạm bản quyền của Apple và Microsoft. Android là phần mềm di động đang được sử dụng trong hơn 150 triệu thiết bị di động và có tới 39 nhà sản xuất đã sử dụng Android cho thiết bị của mình. Theo hãng nghiên cứu thị trường Nielsen, thị phần của các điện thoại thông minh chạy hệ điều hành Android của Google tiếp tục tăng cao đạt tới con số 43% trong tháng 8 tại Mỹ. Trong số những người mua điện thoại thông minh trong 3 tháng qua, 56% chọn hệ điều hành Android. Trong khi đó, hệ điều hành iOS của Apple vẫn đứng ở vị trí thứ hai, với 28%. Còn BlackBerry của RIM và các công ty khác vẫn tiếp tục mất thị phần.

Để tăng cường vũ khí cho Android trước sự tấn công chống vi phạm bản quyền của Apple, tháng 8 vừa qua, Page đã quyết định bỏ ra 12,5 tỉ USD mua lại nhà sản xuất thiết bị di động Motorola Mobility Holdings. Đây là thương vụ lớn nhất kể từ trước đến nay của Google và đã nhận được nhiều sự hoan nghênh của các công ty sản xuất thiết bị di động chạy hệ điều hành Android như HTC, Samsung. Bởi lẽ, với hơn 17.000 bản quyền của Motorola sẽ hứa hẹn một tương lai sáng sủa hơn cho các công ty này, vốn đang dính vào nhiều vụ kiện bản quyền với Apple ở nhiều thị trường trên thế giới.

Thách thức lớn

Để bành trướng Google khỏi lĩnh vực tìm kiếm, Page đã và đang tăng mạnh đầu tư vào các mảng có thế mạnh khác. Trong quý III, chi phí đầu tư cơ bản đã đạt tổng cộng 680 triệu USD, trong đó ông đặc biệt chú trọng rót vốn vào các trung tâm dữ liệu khổng lồ của Google. Google có rất nhiều tiền mặt để hỗ trợ cho điều này. Tính đến ngày 30.9, Hãng đã nắm trong tay 42,6 tỉ USD tiền mặt. Google cũng đang tiếp tục tăng cường tuyển dụng. Nhân viên làm toàn thời gian đã có tổng cộng 31.353 người tính đến ngày 30.9, tăng 9% so với quý II.

Tuy nhiên, một thách thức lớn trong bước đường bành trướng của Google là sự dòm ngó của các nhà chống độc quyền trên thế giới. Hiện tại, châu Âu đã mở một cuộc điều tra Google. Vào đầu mùa hè này, Google cho biết Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) đã tiến hành điều tra sâu rộng vào cách thức hoạt động của Hãng mà có thể phải mất nhiều năm mới giải quyết được. Google đang nắm giữ lượng tiền mặt khá lớn, nhưng như bài học từ Microsoft cho thấy tiền mặt cũng biến đi nhanh chóng trước những khoản đóng phạt nặng từ chính phủ nước chống độc quyền.

Nhưng điều đó không có nghĩa là Google sẽ không thể thắng trận. Tháng 4 vừa qua, Chính phủ Mỹ đã thông qua vụ mua lại trang web tìm kiếm du lịch ITA Software trị giá 700 triệu USD của Google sau những xét nét và phản đối từ phía các đối thủ như Kayak, Travelocity, Expedia. Đây là một điểm cộng cho Google trên bước đường bành trướng, giúp gia tăng dịch vụ tiện ích cho người sử dụng.

Bản thân Page cũng đang tìm cách đối phó các vụ kiện chống độc quyền. Theo một nguồn tin nội bộ, vào tháng 7, Google đã nhanh chóng thay đổi cách mà công cụ tìm kiếm của Hãng trình bày thông tin về các doanh nghiệp nội địa, vốn là một trong số những vấn đề mà FTC đang điều tra.

Khi Google càng bành trướng mạnh mẽ và có những bước đi táo bạo thì Hãng càng bị săm soi. Nhưng Page đã chuẩn bị sẵn tinh thần. “Google chỉ mới đạt được 1% tiềm năng của Hãng. Đó là lý do tôi đứng ở vị trí này để đưa Hãng lên tầm cao mới”, Page cho biết.