Vượt rào lãi suất

Ngân hàng Nhà nước cầm sớm có biện pháp chấn chỉnh thị trường lãi suất - Ảnh: Ngọc Thắng

Gửi 10.000 USD, lãi suất 3,5%/năm

Theo Thông tư số 14/2011/TT-NHNN có hiệu lực từ ngày 2.6.2011, các tổ chức tín dụng (TCTD) ấn định lãi suất (LS) huy động vốn tối đa bằng USD đối với tổ chức là 0,5%/năm và cá nhân 2%/năm. Mức LS huy động vốn tối đa bao gồm cả khoản khuyến mãi dưới mọi hình thức và áp dụng đối với mọi phương thức trả lãi cuối kỳ.

Kể từ khi ban hành, biểu LS huy động USD tại các ngân hàng (NH) ổn định trong thời gian dài. Theo đó, LS tiền gửi USD không kỳ hạn dao động từ 0,2% đến 1%/năm; LS có kỳ hạn từ 1 tháng trở lên, tất cả các NH đều ấn định ở mức tối đa 2%/năm theo quy định. Tuy nhiên, những ngày gần đây, LS gửi USD bắt đầu có dấu hiệu nóng lên, khi một số NH bắt đầu vượt rào, cho nhân viên đi thỏa thuận, lôi kéo khách hàng. N.T.P, nhân viên kinh doanh tại chi nhánh của một NH cổ phần ở Q.Cầu Giấy, Hà Nội, vào thẳng vấn đề với chúng tôi: “Nếu anh có 10.000 USD trở lên, NH có sản phẩm tiền gửi ưu đãi với LS 3,5%/năm, cao hơn các nơi khác 1,5%/năm”. Thấy chúng tôi có chút băn khoăn, P. cho biết để khách hàng không lo lắng, NH ghi sổ tiết kiệm LS 2%/năm đúng quy định, phần chênh lệch 1,5%/năm sẽ được trả trực tiếp ngay sau khi khách nhận sổ tiết kiệm.

Đó không phải là cá biệt. Những ngày qua, nhiều NH liên tiếp cho nhân viên gọi điện “chèo kéo” khách hàng, giới thiệu LS “ưu đãi”, “hấp dẫn” cao hơn các NH khác và cao hơn trần quy định. Tại phòng giao dịch một NH cổ phần khác trên phố Xã Đàn (Đống Đa), sau một hồi trao đổi, nhân viên giao dịch cho biết NH sẽ ưu đãi khách gửi từ 5.000 USD trở nên với LS cao hơn 2%/năm, trên 10.000 USD LS ít nhất 3%/năm. Trước khi thông báo tới khách hàng, nhân viên này đã rẽ qua xin ý kiến của trưởng phòng giao dịch.

Nội tệ cũng vượt rào

Trước khi LS tiền gửi USD có dấu hiệu tăng nhiệt, thị trường đã nổi sóng khi LS tiền đồng VN các kỳ hạn trên 1 năm được các NH tăng từ 11-12%/năm lên 13%/năm, thậm chí 14%/năm cho các món tiền tỉ. Thông tư số 19/2012/NHNN có hiệu lực từ 11.6.2012 quy định TCTD ấn định LS tiền gửi bằng tiền đồng (bao gồm cả chi phí khuyến mãi dưới mọi hình thức) không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng tối đa là 2%/năm.

LS tối đa đối với tiền gửi từ 1 tháng đến dưới 12 tháng là 9%/năm. Riêng LS tiền gửi có kỳ hạn từ 12 tháng trở lên do TCTD tự ấn định trên cơ sở cung - cầu thị trường. Tuy nhiên, 2 tuần trở lại đây, một loạt TCTD đã xé rào LS. Phương thức quen thuộc là cho nhân viên đi lùng sục khách hàng cũ đã từng giao dịch, qua giới thiệu, bạn bè, người thân, đồng ý trả LS cao hơn trần quy định từ 2-3%/năm. “Dạo này bọn em bị mất thị phần nhiều quá, nên phải chu đáo hơn với khách hàng, phải chăm sóc tận tình, anh gửi bên em được nhiều ưu đãi, quà tặng, với khoản tiền 2 tỉ đồng, kỳ hạn 1 tháng NH sẽ trả LS 12,3%/năm”, Tú, nhân viên một NH cổ phần lớn, cho biết.

Cũng theo nhân viên này, để thuận tiện cho khách hàng thì phần LS chênh được trả trực tiếp bằng tiền mặt ngay sau khi khách hàng gửi tiền. Hoặc nếu muốn NH có thể ghi giấy, hợp đồng, nhưng: “Kiểu gì bọn em cũng phải làm 2 bản, không Ngân hàng Nhà nước họ kiểm tra, phát hiện được lại rắc rối”, Tú nói. Cũng theo nhân viên này, qua khảo sát các “đối thủ” khác đều đã vượt trần, nhưng LS thấp hơn chút ít khoảng 11,5%/năm đến 12%/năm tùy món tiền gửi lớn hay nhỏ.

Cuộc đua LS lại nóng. Hậu quả rõ ràng nhất là LS cho vay có nguy cơ tăng trở lại. Mục tiêu hạ LS cho vay, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đảm bảo chỉ tiêu tăng trưởng GDP có thể bị ảnh hưởng bởi những cú “vượt rào” này.