Nhà ở xã hội: Giảm giá đáng kể nếu sử dụng vật liệu mới

Ngay cả khi hàng ngàn căn hộ thương mại đang bị xếp vào dạng tồn ế thì nghịch lý đáng buồn là người dân vẫn khó có thể mua nhà. Một vài dự án NƠXH ra mắt lác đác ở trong Nam ngoài Bắc như khu nhà ở xã hội Việt Hưng (Hà Nội), dự án Becamex Hòa Lợi (Bình Dương)… chỉ như muối bỏ bể với sự kỳ vọng, mong chờ của những người có thu nhập thấp, trung bình. Có rất nhiều khâu có thể giảm giá khi xây dựng NƠXH như: giảm chi phí để có được đất sạch, thực hiện thiết kế, lựa chọn giải pháp thi công và vật liệu xây dựng phù hợp. Hiện nay hầu hết các công trình xây dựng, trong đó có nhà ở xã hội đều áp dụng công nghệ và phương pháp thi công lạc hậu nên chi phí xây dựng cao ảnh hưởng lớn đến giá thành sản phẩm bán ra. Đơn cử như việc các công trình vẫn đang sử dụng kết cấu sàn bê tông cốt thép có dầm, sàn dự ứng lực, cốp pha đổ bê tông tại chỗ…

Bên cạnh đó, một thực trạng cũng đang diễn ra là thiếu sự kết nối, đồng bộ giữa các bên thiết kế, thi công và vật liệu khi lên kế hoạch xây dựng một dự án NƠXH. Các nhà đầu tư thường than phiền về giá cả VLXD tăng đẩy chi phí giá sản phẩm tăng theo thế nhưng cũng rất ít người nghĩ đến những phương pháp thay thế, sử dụng các loại VLXD truyền thống, giá rẻ nhưng vẫn đảm bảo chất lượng. TS Lương Đức Long - Viện trưởng Viện VLXD (Bộ Xây dựng) cho biết: Ngành sản xuất VLXD của chúng ta có nhiều tiến bộ do chúng ta đã đầu tư các dây chuyền công nghệ tiên tiến, làm chủ được công nghệ sản xuất hầu hết các VLXD chủ lực. Chúng ta đã có thể sản xuất được những vật liệu chịu lực, đáp ứng được yêu cầu của các công trình với giá thành thấp. Nếu có sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà thiết kế và các nhà vật liệu thì có thể lựa chọn được những giải pháp phù hợp, đảm bảo được yêu cầu chịu lực mà vẫn giảm được giá thành xây dựng. Ví dụ, nếu NƠXH có số tầng không lớn, có thể lựa chọn các vật liệu và giải pháp gia cố móng hợp lý, không nhất thiết phải sử dụng cọc bê tông cốt thép dự ứng lực, vật liệu làm tường bao che cũng có thể sử dụng loại rẻ hơn, như vật liệu xây không nung dạng gạch cốt liệu, chế tạo vữa xây, trát bằng xi măng xây trát...

Ai cũng biết việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ mới là con đường hiệu quả để hạ giá thành xây dựng và mang lại sản phẩm giá rẻ cho người thu nhập thấp. Đầu tư công nghệ mới đòi hỏi sự đồng bộ, tốn kém ban đầu nên khá nhiều nhà đầu tư ngại ngần. Thế nhưng dường như ở đây đang có sự nhầm lẫn. Công nghệ mới không chỉ là công nghệ để làm ra vật liệu mới có tính năng cao cấp mà công nghệ mới còn là sự thay đổi công nghệ và nguyên liệu đầu vào để tạo ra những sản phẩm có tính năng như cũ nhưng giá rẻ hơn, tiết kiệm năng lượng, tài nguyên hơn và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. TS Lương Đức Long cho biết thêm, hiện nay công nghệ tái chế đang bắt đầu được nghiên cứu, áp dụng tại Việt Nam. Trong sản xuất xi măng, có thể sử dụng tro bay và xỉ lò cao hạt hóa thay thế clinker tới 50% hoặc lớn hơn. Các dự án NƠXH có thể sử dụng loại xi măng này để xây dựng. Với vật liệu xây, ốp lát, có thể sử dụng gạch không nung cốt liệu có độ rỗng lớn thay thế gạch đất sét nung, sử dụng những loại vật liệu ốp lát có giá cả phù hợp mà chất lượng vẫn đảm bảo. Nếu được đặt hàng (quy định từ thiết kế và yêu cầu từ nhà thầu thi công) thì các cơ sở sản xuất vật liệu hoàn toàn có thể sản xuất được các loại VLXD đảm bảo chất lượng với giá thành rẻ hơn bình thường.

Có thể tìm kiếm được vật liệu giá rẻ cho NƠXH nhưng việc sử dụng những vật liệu phù hợp phải được tính toán ngay từ khâu thiết kế và xây dựng giải pháp thi công. Vai trò của người thiết kế hết sức quan trọng vì họ là người biết chính xác loại vật liệu hay công nghệ nào sẽ phù, tiết kiệm nhất đối với từng kết cấu công trình. Đặc biệt, đối với một công trình NƠXH thì sự kết nối giữa các khâu thiết kế - vật liệu còn trở nên quan trọng hơn rất nhiều. Nhà nước cần có thêm chính sách khuyến khích DN tham gia xây dựng NƠXH, hỗ trợ tài chính cho những DN sáng chế ra các công nghệ, vật liệu mới giá rẻ. Có như vậy, những người có thu nhập thấp, trung bình trong xã hội mới mong có được cơ hội sở hữu căn nhà cho riêng mình.