Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng: Tuyệt đối không sử dụng vũ khí, quân đội tham gia cưỡng chế Việc cưỡng chế thu hồi đất trong công tác giải phóng mặt bằng xuất phát từ quyết định hành chính của cơ quan hành chính nhà nước. Vậy nhưng, nhiều địa phương thời gian qua đã sử dụng cả vũ khí nóng và lực lượng công an, quân đội tham gia cưỡng chế, gây sức ép và tâm lý hoang mang, lo lắng cho người dân. Chính bởi vậy, tại Hội nghị trực tuyến về công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo vừa qua, Thủ tướng Nguyễn tấn Dũng đã yêu cầu các địa phương khi lên phương án bồi thường thiệt hại, hỗ trợ, bố trí tái định cư phải mời Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Nông dân tham gia ý kiến, kiên trì vận động người dân chấp hành. Trường hợp bắt buộc phải cưỡng chế thu hồi cần có phương án chặt chẽ, đúng pháp luật; tuyệt đối không sử dụng vũ khí, không sử dụng lực lượng Quân đội tham gia cưỡng chế. |
“Theo Nghị định 84, cơ chế hỗ trợ bằng đất dịch vụ hoặc đất ở là bắt buộc, nhưng Nghị định 69 thì nói rằng cái đó có thể được áp dụng nếu địa phương có đất. Nhưng một cơ chế như Nghị định 69 thì chắc chắn 100% được bồi thường bằng tiền.
Tại sao có chuyện bồi thường bằng tiền trong khi luật cho phép có thể bồi thường bằng tiền hoặc bồi thường bằng đất? Vì nếu hỗ trợ bằng đất thì địa phương phải lo đất cho dân, nhưng khi bồi thường bằng tiền thì UBND nhẹ gánh nhất, trách nhiệm về tiền thì nhà đầu tư phải bỏ ra. Địa phương chỉ ban hành vài quyết định liên quan, ngoài ra chẳng phải lo điều gì cả...
Dù được ban hành sau nhưng theo tôi, quy định này lại là điểm “tối” so với Nghị định 84”.
70% khiếu nại liên quan đến đất đai Theo Thanh tra Chính phủ, từ năm 2008 – 2011, các cơ quan hành chính nhà nước đã tiếp trên 1.571.500 lượt người đến khiếu nại, tố cáo và tiếp nhận, xử lý 672.990 đơn thư. Đáng chú ý, nội dung khiếu nại, tố cáo của công dân liên quan đến đất đai chiếm 70%, trong đó nhiều nhất là khiếu nại việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế-xã hội; khiếu nại việc chính quyền dùng vũ lực để cưỡng chế đất đai... Riêng Báo PLVN, từ đầu năm đến nay đã tiếp nhận hàng ngàn đơn thư của bạn đọc khắp cả nước gửi về (qua đường bưu điện và bạn đọc trực tiếp đến Tòa soạn). Và có tới 85% nội dung đơn bạn đọc khiếu nại, tố cáo về vấn đề đất đai: quyết định thu hồi đất không đúng, giá bồi thường quá thấp, không công bằng; tình trạng dự án “treo” quá nhiều và diễn ra quá lâu, khiến dân vừa mất đất sản xuất, vừa ô nhiễm môi trường... Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do chính sách bồi thường cho người có đất bị thu hồi còn nhiều bất cập (giá bồi thường thấp, thường xuyên thay đổi, thiếu nhất quán…); có sự chênh lệch quá lớn giữa giá đất bồi thường so với giá trị trường hoặc giá nhà đầu tư bán ra; thậm chí cùng một dự án nhưng giá bồi thường, hỗ trợ lại khác nhau và vênh nhau khá nhiều... Bên cạnh đó, công tác quản lý đất đai còn sơ hở, lòng lẻo; nhiều cán bộ lợi dụng tham nhũng, tiêu cực nhưng không bị xử lý nghiêm minh; chưa làm tốt công tác tuyên truyền, vận động thuyết phục, giải thích, hài hòa ngay từ cơ sở; chưa tập trung giải quyết khiếu kiện ngay từ đầu. Công tác giám sát của cơ quan dân cử, của các tổ chức chính trị xã hội đối với công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo chưa thường xuyên. Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Chu Phạm Ngọc Hiển cũng đã thừa nhận rằng, khiếu nại, tố cáo về đất đai vẫn phức tạp là do nhiều địa phương áp dụng sai quy định của pháp luật trong vấn đề đất đai; một bộ phận không nhỏ cán bộ vụ lợi, thiếu công tâm, chia chác đất đai. Trước thực trạng này, làm việc với các Bộ, ngành liên quan, Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh: việc thu hồi đất phải thực hiện chặt chẽ, phải căn cứ quy hoạch và thực hiện đúng quy hoạch được phê duyệt, công khai cho người dân biết. Đặc biệt, việc thu hồi đất để xây dựng các khu kinh tế, khu đô thị thương mại phải chặt chẽ, rõ ràng, công khai, minh bạch từ bước quy hoạch đến phê duyệt, quyết định thu hồi đất và phương án bồi thường thiệt hại, hỗ trợ, bố trí tái định cư; phải được thẩm định, bảo đảm đúng chính sách, pháp luật, sát thực tế và phải tạo sự đồng thuận của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ của đa số người dân. |