Định giá đền bù, sử dụng đất ở Cần Thơ: Nhà nước và nhân dân cùng thiệt

Khu đất CAWACO bán hưởng chênh lệch gần 55 tỷ đồng. Ảnh: Thanh Chương.

Giá đất

Kết luận của Thanh tra Chính phủ dành nhiều trang về vụ CAWACO, cuối năm 2009, đem gần 6,9 ha đất được giao trong khu công nghiệp, bán cho TCty Phân bón và Hóa chất Dầu khí, thu lợi gần 55 tỷ đồng.

CAWACO trả tiền sử dụng đất cho UBND TP Cần Thơ chỉ 230.000 đ/m2, giá này do Sở Tài chính Cần Thơ tham mưu, và báo cáo của Sở ngày 19-5-2011 cho biết, để có giá ấy đã họp và khảo sát thực tế nhiều lần, với sự tham gia của Sở Xây dựng, TN&MT, KH&ĐT, Tài chính, và Cục Thuế, Văn phòng UBND TP Cần Thơ.

Giá này đã cao hơn giá quy định của địa phương, đang đền bù cho dân chỉ 175.000 đ/m2. Sở Tài chính “xin nghiêm túc rút kinh nghiệm việc xác định giá đất phải chặt chẽ(…) sát giá thị trường”, lẽ ra phải “thuê thẩm định giá”. Còn giá 1,4 triệu đồng/m2 mà CATAWO bán cho TCty Phân bón và Hóa chất Dầu khí là do một doanh nghiệp thẩm định đưa ra.

Như thế, nhiều ngành của TP Cần Thơ làm việc trong nhiều tháng nhưng xác định giá đất thị trường không chính xác bằng một doanh nghiệp. Sở Xây dựng cũng “nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm”, Sở TN&MT “thấy được thiếu sót”, Cục Thuế “do năng lực cán bộ yếu kém”, từ đây có thể hiểu tại sao người dân bị thu hồi đất hay khiếu nại!

Điển hình như gia đình ông Nhan Thủy Phúc ở cùng khu vực, có hơn 6,4 ha đất với nhà cửa, lò gạch. Chính quyền thu hồi 5 ha để làm xí nghiệp gạch, đền bù rẻ mạt, gia đình ông phải chấp hành. Nhưng cái xí nghiệp gạch lấy cả 1,4 ha đất của ông nằm ngoài quyết định thu hồi.

Xí nghiệp gạch phá sản, đất bán cho Cty 586 để làm dự án khu dân cư, đến nay ông Phúc vẫn vô vọng với yêu cầu, muốn lấy hết đất thì ra thêm quyết định và bồi hoàn, hoặc trả lại đất cho ông. Tính giá thị trường năm 2009 là 1,4 triệu đồng/m2 sẽ thấy gia đình ông Phúc thiệt quá lớn.

Vận dụng luật

Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ ngày 15-3-2011: “Riêng xử lý việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất của CAWACO, UBND TP Cần Thơ xin ý kiến của Bộ TN&MT, Bộ Tài chính về việc thu hồi đất và xử lý sai phạm đảm bảo đúng quy định của pháp luật”.

Công văn của Bộ Tài chính ngày 5-7-2011 do Thứ trưởng Nguyễn Hữu Chí ký, hướng dẫn UBND TP Cần Thơ thu hồi khu đất phải “xử lý bồi thường các khoản mà CAWACO đã đầu tư vào khu đất”. Theo đó, phải thành lập Hội đồng định giá, xác định phần tài sản của doanh nghiệp để trả lại cho doanh nghiệp.

Công văn của Bộ TN&MT do Phó tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai Lê Văn Lịch ký, lại cho rằng, việc bán đất của CAWACO “có thể chấp nhận được”. Vì đất khu công nghiệp “chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được Ban quản lý khu công nghiệp xác nhận”; nhưng khu đất này không phải thuê của khu công nghiệp mà được Nhà nước giao nên “không có xác nhận của Ban quản lý mà được công chứng chứng nhận là có thể chấp nhận được”.

Các công văn đều yêu cầu Cần Thơ “thực hiện theo đúng quy định của pháp luật”. Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Thanh Sơn cho biết, vận dụng luật mà hai bộ nói hai cách nên chưa thể thực hiện, còn làm công văn hỏi nữa.