Có phải nộp thuế TNCN khi hưởng thừa kế từ cha ruột?

Tôi đã tham vấn và nhờ một văn phòng đứng trung gian trong việc mua bán này. Các bước đã và sẽ thực hiện như sau: hoàn thiện giấy tờ chủ quyền cho bà Đ.; kê khai thừa kế, cho nhận tài sản; đăng bộ; ra công chứng.

Tuy nhiên, hiện tôi vẫn thắc mắc ở phần kê khai thừa kế: Tất cả các con đã ký cho tặng phần tài sản của mình cho bà Đ., nhưng riêng chị D., bé T. khi ký cho tặng phần tài sản (của anh Th.) lại bị bắt buộc phải đóng thuế thu nhập cá nhân.

Theo khoản 1, điều 4 Luật thuế thu nhập cá nhân, tôi hiểu việc ký chuyển nhượng, cho tặng tài sản giữa ông bà nội với cháu nội thì được miễn thuế. Vậy việc bắt buộc bé T. phải đóng thuế thu nhập cá nhân là đúng hay sai? Nếu đúng thì dựa trên quy định và văn bản pháp luật nào? Các bước thực hiện như trên có chính xác không?

Trả lời

Căn nhà ông dự định mua có nguồn gốc là tài sản chung của vợ chồng ông bà Đ. Khi người chồng mất đã làm phát sinh quan hệ thừa kế đối với 1/2 căn nhà. Do đó di sản thừa kế của người chết được chia đều cho những người ở hàng thừa kế thứ nhất, bao gồm bà Đ. và tám người con (tức mỗi người được hưởng 1/2: 9 = 1/18 căn nhà).

Theo thư của ông, tôi hiểu rằng anh Th. đã mất sau cha mình, nên phần di sản anh này được hưởng từ người cha sẽ trở thành di sản thừa kế và được chia đều cho những người ở hàng thừa kế thứ nhất của anh Th., bao gồm bà Đ., chị D. và cháu T. (tức mỗi người được hưởng 1/18 : 3 = 1/54 căn nhà).

Như vậy để việc mua bán căn nhà được pháp luật công nhận thì nên thực hiện các bước theo trình tự như sau:

- Bên bán tiến hành kê khai di sản thừa kế theo nội dung đã nêu như trên.

- Đồng thời với việc kê khai di sản thừa kế, những người thừa kế khác làm thủ tục tặng phần di sản mình được hưởng cho bà Đ. để xin cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà mang tên bà Đ.

- Sau khi có giấy chứng nhận, bà Đ. và ông lập hợp đồng mua bán nhà có công chứng chứng nhận rồi làm thủ tục chuyển quyền sở hữu nhà tại văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất.

Về thuế thu nhập cá nhân, trong trường hợp trên, khi nhận thừa kế di sản của chồng bà Đ, cũng như của anh Th. thì không ai phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, trong quá trình khai nhận di sản thì chị D. và cháu T. có thỏa thuận cho toàn bộ phần di sản của mình cho bà Đ..

Việc nhận tặng cho này của bà Đ. sẽ chịu thuế thu nhập cá nhân đối với phần nhận tặng cho của chị D. (1/54 căn nhà), còn phần nhận tặng cho từ cháu T. thì bà Đ. không phải nộp thuế thu nhập cá nhân (điều 4 Luật thuế thu nhập cá nhân). Nói tóm lại, trong việc khai nhận di sản và tặng cho tài sản trên chỉ có bà Đ. phải chịu thuế thu nhập cá nhân là: 10% x 1/54 giá trị căn nhà.

Như vậy việc cơ quan thuế buộc bé T. phải nộp thuế thu nhập cá nhân là sai. Trong trường hợp này, mẹ của cháu T. - với tư cách là người đại diện theo pháp luật - có thể thay mặt cháu T. gửi khiếu nại đến chi cục trưởng chi cục thuế nơi ấn định thuế để được giải quyết. Thời hiệu khiếu nại là 90 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết được có hành vi hành chính của cơ quan thuế về việc yêu cầu nộp thuế. Thời hạn thụ lý đơn là 10 ngày kể từ nhận được đơn, và thời hạn giải quyết lần đầu là 30 ngày kể từ ngày thụ lý.

Trường hợp quá thời hạn trên mà khiếu nại không được giải quyết hoặc được giải quyết, nhưng người khiếu nại không đồng ý thì có thể khiếu nại lần hai tại cơ quan thuế cấp trên trực tiếp hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án có thẩm quyền trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại, hoặc kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu.

Tuy nhiên trong thời gian giải quyết khiếu nại, khởi kiện, người nộp thuế vẫn phải nộp đủ số tiền thuế đã được ấn định.

Trân trọng kính chào.